Mgr farm. Tomasz Mrozowski
– mail: huba167@wp.pl
Są naturalną skarbnicą
znakomitych substancji regenerujących i oczyszczających organizm. Winogrona.
Nie bez powodu nazywa się je owocami bogów. Lecznicze właściwości kryjące się w
ich gronach korzystnie wpływają na skórę, układ nerwowy, nerki czy wątrobę.
Wartościowe jest w nich wszystko: sok, miąższ, pestki, skórka, a nawet
szypułki...
Przysmak Dionizosa
Rzymianie mawiali, że w
winie spoczywa prawda o człowieku, w wodzie zaś jego zdrowie...
Winorośl to jedna z
najdłużej uprawianych przez człowieka roślin. Historia jej sięga czwartego
tysiąclecia przed naszą erą. Według mitologii greckiej, na górze Nysa (co
oznacza po grecku drzewo) Dionizos stworzył trunek zwany winem. Od Greków
zakładania winnic nauczyli się Rzymianie. Jednak jako pierwsi dzikie winogrona
odkryli Persowie, a było to przed 7 tysiącami lat. Wiadomo też, że 3,5 tysiąca
lat przed Chrystusem spożywano je w starożytnej Babilonii, Asyrii i Egipcie.
Stamtąd winogrona przywędrowały do Grecji, gdzie zaczęto produkować z nich
wino. Od tamtej pory napój ten stał się nieodzownym elementem cywilizacji śródziemnomorskiej.
Polubili go Rzymianie, a zwłaszcza Rzymianki, które kierując się chyba
intuicją, zbierały szlam z dna naczyń, w których przechowywano wino i...
nakładały go sobie na twarz. Rzymski pisarz i historyk Pliniusz Starszy (23 –
79 r. n. e.) w swym encyklopedycznym dziele „Naturalis historia” („Historia
naturalna”) opisał 91 odmian winogron. Hipokrates porównywał ją do miodu, a
uczeń Hipokratesa, Claudius Galenus, osobisty lekarz cesarza rzymskiego,
wykorzystywał wino w swych praktykach medycznych, zaliczając je do pokarmów
„gorących i suchych”, co oznaczało, iż miały pobudzać wydzielanie żółtej żółci,
a redukować wydzielanie flegmy. „Im lepsze wino, tym lepsze zeń lekarstwo”,
pisał w I w. n. e. Galen. W drugim
stuleciu naszej ery rzymscy legioniści przywieźli z sobą winorośl do Burgundii,
Alzacji, nad Ren i Mozelę. Szesnaście wieków później Sir Robert Dallington tak
pisał o Włochach „Winogronami się żywią, z soku robią wina, liści używają do
zawijania pulpetów i karmią też nimi swoje woły, i w końcu pestki sypią gołębiom”.
Winnice Koperników
Do Polski winogrona
sprowadzili Krzyżacy. W XIII wieku zasadzili je na osłoniętej od wiatru i
nasłonecznionej, wiślanej skarpie. Wyrosły duże i soczyste kiście, o które
zabiegały nawet zagraniczne dwory. Uprawą winorośli zajęła się także rodzina
Koperników. Ojciec słynnego Mikołaja otrzymał bowiem w spadku pokaźną winnicę.
Przyszły astronom uczestniczył więc w niejednych zbiorach. Kronikarze z tamtych
lat pisali, że „... Wina w Prusiech, co po inne lata zwykły być prawie li
kwaskowate, tejże jesieni były nad wyraz łagodne i w wielkiej cenie”.
Winorośl (Vitis
vinifera) w medycynie
Rozróżnia się 3 zasadnicze rodzaje winogron, a więc do produkcji soków, wina i octu winnego, do spożywania na surowo, i te do suszenia na rodzynki (odmiany beznasienne). Ponad 80% światowej produkcji winogron przerabianych jest na wino, a jedynie 10% spożywanych jest w postaci świeżych owoców. Winogrona znalazły też swoje zastosowanie w lecznictwie.
Medycyna naturalna do dziś
odkrywa nowe właściwości lecznicze winogron. Skład ich miąższu, którego ¾
stanowi woda, bogaty jest w łatwo przyswajalne węglowodany (16-21%)
głównie glukozę i fruktozę, a także w kwasy owocowe (AHA – 0,5-1,4%, w
tym alfahydroksykwasy): winowy, jabłkowy, cytrynowy i mrówkowy. Kwasy
organiczne wykazują właściwości moczopędne. Winogrona zawierają 17 różnych aminokwasów
(0,8%) w tym, m.in. histydynę, leucynę i glicynę. Dzięki dużej zawartości błonnika
owoce winogron poprawiają perystaltykę jelit, a regulując pracę przewodu
pokarmowego sprzyjają również zachowaniu szczupłej sylwetki. Oczyszczają też
organizm, ponieważ zawarte w nich składniki biorą udział w usuwaniu produktów
przemiany materii. Pobudzają wydzielanie soków trawiennych, zmniejszają
fermentację jelitową i działają żółciopędnie. Spożywanie winogron zalecane jest
osobom cierpiącym na zaparcia i problemy z przewodem pokarmowym. Winogrona mają
również działanie alkalizujące, czyli przeciwdziałają zakwaszaniu organizmu,
które może powodować dieta z dużą ilością mięsa, a zbyt małą owoców, warzyw i
mleka. Objawy przewlekłego zakwaszenia u zdrowych osób to uczucie ciągłego
zmęczenia nie ustępującego po odpoczynku, bóle głowy, niezdrowa cera i
skłonność do chorób skóry. W dojrzałych kiściach znajdują się też pektyny,
barwniki, garbniki, olejki, enzymy i składniki mineralne. Zawierają
dużo potasu, są więc bardzo korzystne dla serca i układu krwionośnego i
z tego względu zalecane są osobom z nadciśnieniem. Są też cennym dopełnieniem
diety osób zażywających leki odwadniające, które często powodują dużą utratę
tego cennego pierwiastka. Polecane są również chorym na nerki i wątrobę, bowiem
potas ma działanie moczopędne. Pomagają równocześnie w leczeniu alergii i
detoksyfikacji organizmu. Ponadto dzięki zawartości potasu winogrona poprawiają
dotlenienie mózgu, a tym samym zwiększają chłonność umysłu. Winogrona są bogate
w fosfor i wapń – podstawowy budulec kości i zębów, ich zawartość
utrzymuje też prawidłową pracę serca. Miąższ winogron zawiera również żelazo
wskazane dla anemików (odmiany ciemne są bogatsze) i jod, który reguluje
pracę tarczycy. Winogrona powinny znajdować się w diecie kobiet w okresie menopauzy
ponieważ zawierają rzadki pierwiastek – bor, który sprzyja utrzymaniu na
odpowiednim poziomie estrogenów. Estrogeny regulują proces wchłaniania wapnia i
dzięki temu chronią przed osteoporozą oraz wykazują działanie ochronne przed
chorobą niedokrwienną serca. Winogrona zawierają także magnez i chlor,
które wpływają na regulację pracy systemu nerwowego. Ponadto winogrona bogate
są również w cynk i miedź. Białe i czerwone odmiany owoców winogron zawierają
również mnóstwo witamin z grupy A, C (18%) i B (B6 – 7%,
B1, B2 – 5%, B3, B5, B9 – 1%) oraz witaminę PP. Dzięki zawartości
witaminy A owoce winogron pomagają w leczeniu wielu schorzeń oczu oraz
nadczynności tarczycy. Witaminy z grupy B, tj.: B, (tiamina) B2 (ryboflawina),
oraz witamina PP (niacyna), wpływają na lepszą koncentrację i szybsze uczenie
się oraz łagodzą napięcia i stres. Witamina C stymuluje odporność i odczyny
alergiczne oraz pomaga we wchłanianiu żelaza. Stąd jedzenie dużej ilości
winogron jesienią wzmacnia odporność organizmu na infekcje. Powinny je jeść
dzieci, kobiety w ciąży, osoby pracujące fizycznie, sportowcy oraz osoby
osłabione i wyczerpane.
Miąższ winogron to istny
koktajl witamin i składników mineralnych, które biorą udział w procesach
metabolicznych komórek, odnowy komórkowej, regeneracji wszystkich warstw skóry,
wpływają na zmniejszenie przebarwień skórnych, gojenie ran i łagodzenie
podrażnień, stanowią ochronę przed szkodliwymi czynnikami wewnątrz – i zewnątrzpochodnymi.
Świeże owoce winogron polecane są osobom przemęczonym, wyczerpanym nerwowo,
cierpiącym na nadciśnienie, reumatyzm i choroby skórne. Owoce te przywracają
bowiem równowagę kwasowo-zasadową organizmu i przyspieszają wydalanie toksyn.
Zdaniem hematologów kuracja winogronowa, zwana ampeloterapią, wspomaga również
leczenie anemii. Winogrona, zwłaszcza ciemne, zaleca się też przy rozszerzonych
naczyniach włosowatych, schorzeniach dróg oddechowych i moczowych, kamieniach
żółciowych, niestrawności żołądkowej i zaparciach. Systematyczne jedzenie
owoców w czasie upałów czy podczas przebywania w dusznym pomieszczeniu nawadnia
organizm i wzbogaca go w cenne składniki mineralne. Surowe owoce winorośli
podaje się z deserami, ciastami, białym mięsem, a w liście zawija się gołąbki.
Wytwarza się z nich dżemy, musy, kompoty. Można je także dodawać do wytrawnych
surówek i dań rybnych. Wraz z orzechami włoskimi są niezbędnym składnikiem
deski serów. Winogrona nadają się na sok, a ze względu na duże ilości pektyn na
galaretkę. Poddane fermentacji zmieniają się w wino. Jedynie osoby z cukrzycą i
nadwagą powinny ograniczyć jedzenie winogron, owoce te bowiem ze względu na
dużą zawartość cukrów (18%) należą do wysokokalorycznych (100 g dostarcza około 70
kcal).
Ekstrakt ze skórki winogron wykazuje silne działanie antybakteryjne.
Badania in vitro naukowców z Clemson University dowiodły, iż owoce te są w
stanie blokować Helicobacter pylori, bakterie będące głównym sprawcą choroby
wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Ich obecność zwiększa również ryzyko takich
schorzeń jak zapalenie i nowotwór żołądka. W skórce, pestkach, szypułkach
i winie z winogron znajdują się – polifenole, które są drugorzędowymi
metabolitami rozpowszechnionymi w świecie roślin, natomiast nie syntetyzowanymi
w organizmach zwierzęcych. Do najważniejszych z nich zaliczamy flawonoidy
i antybiotyczną fitoaleksynę – resweratrol. W winogronach czerwonych
zidentyfikowano: 10 kwasów fenolowych (w formie wolnej i związanej), 16
barwników antocyjanowych (głównym barwnikiem jest 3-glukozyd malwidyny), 12
związków flawonolowych (głównie pochodnych kwercetyny i kempferolu), 5
monomerów flawanoli (w tym 3 o dużej aktywności antyoksydacyjnej
(galokatechina, epigalokatechina i galusan), 6 dimerów i 2 trimery
proantocyjanidyn oraz taniny skondensowane o wyższym stopniu
polimeryzacji. Soki winogronowe zawierają ich już znacznie mniej.
Związki te mają właściwości antyutleniające, a zatem dostając się do naszego
krwiobiegu, nie dopuszczają do utleniania tzw. „złego” cholesterolu (lipoprotein
LDL), odkładania się produktów tego procesu w arteriach i miażdżycy. Polifenole
dzięki zdolnościom antyoksydacyjnym (tzn. obniżającym poziom wolnych rodników w
organizmie) pomagają przeciwdziałać starzeniu się organizmu. Wolne rodniki
(atom lub cząsteczka posiadający jeden lub więcej elektronów niesparowanych)
lub aktywnie działające inne związki utleniające są niestabilnymi chemicznie
związkami, które można uznać za jedną z głównych przyczyn powstawania wielu
chorób cywilizacyjnych. Mogą one uszkadzać większość struktur subkomórkowych, w
tym błony, białka strukturalne, enzymy i kwasy nukleinowe. Uszkodzenie tych
ostatnich może być przyczyną mutacji lub śmierci komórki. Także promieniowanie
X oraz promienie gamma mogą spowodować powstawanie wolnych rodników w tkankach.
Powstające cząsteczki HO·, nadtlenki i inne wolne rodniki mogą oddziaływać na
DNA i inne makrocząsteczkami prowadząc do uszkodzeń molekularnych i w ten
sposób uczestniczą w karcynogenezie wywołanej energią promieniowania. Staje się
w ten sposób niemożliwa rekonstrukcja zdrowej komórki, co doprowadza do
przedwczesnego starzenia się. Wolne rodniki mają zdolność łączenia się
(sklejania) molekuł w tkankach różnych narządów, co prowadzi do
niekontrolowanego tworzenia się nowych komórek, tym samym do powstawania
niezłośliwych lub złośliwych mięśniaków. Obniża się także odporność immunologiczna
całego organizmu. Taniny, zawarte głównie w pestkach winogron, działają
ściągająco, przeciwzapalnie i rozkurczowo oraz przeciwkrwotocznie, a także uelastyczniają
i uszczelniają ściany naczynek krwionośnych, co daje efekt przeciwobrzękowy i
przeciwwysiekowy. Taniny oczyszczają też naczynia krwionośne, pobudzają również
krążenie, winogrona (wino) znajdują zastosowanie w zabiegach antycellulitowych.
Olej winogronowy
Z pestek winogron wyrabia
się olej, który jest jednym z cenniejszych surowców. Zawiera on dużo nienasyconych
kwasów tłuszczowych (>90%) – kwasu stearynowego, oleinowego,
palmitynowego i linolenowego (cis-9,12,15 oktadekatrienowy 18:3,A9,12,15)
odgrywającego istotną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia (78%) oraz fosfolipidy,
w tym lecytynę o strukturze podobnej do liposomów, dzięki czemu jest doskonale
wchłaniany przez naskórek. Zawiera dużo witaminy E oraz kwasu
linolowego, dzięki czemu podnosi poziom cholesterolu HDL. Jest więc
doskonałym lekiem na miażdżycę i choroby układu krwionośnego. Można w nim
znaleźć także przeciwutleniające procyjanidy (flawonoidy), witaminę E,
resveratrol i składniki mineralne. Olej z pestek winogron
tłoczony jest na zimno. Jest on trudno dostępny na rynku, a większość z olei
deklarowanych jako „tłoczone na zimno” są fałszywie zaliczane do tej grupy. W
przeciwieństwie do olei ekstrahowanych chemicznie, zazwyczaj heksanem, w
których procesie produkcji, utracone zostaje wiele bioaktywnych składników, w
oleju z pestek winogron w całości zawarte pozostają jego składniki zdrowotne i
pielęgnujące. Naturalny olej różni się od oleju pozyskiwanego chemicznie swoim
zielonkawym lub zielono-złotym kolorem oraz charakterystycznym
winogronowo-orzechowym zapachem. Olej wytwarzany chemicznie, pozostaje
natomiast bezzapachowy i prawie bezbarwny. W przeciwieństwie do wielu bardzo
zdrowych produktów, które jednak mało komu smakują, olej z pestek winogron ma
szansę zachwycić swoimi właściwościami nie tylko dietetyka, ale i kucharza.
Nadaje się do przyrządzania potraw w niskich i wysokich temperaturach, do
sałatek, smażenia, pieczenia i gotowania. Jego podstawową zaletą jest
nieporównywalna z żadnym innym olejem właściwość zachowywania naturalnego smaku
składników potraw – potrawy usmażone na oleju z pestek winogron nie przechodzą
obcym aromatem, nie zmienią swoich subtelnych nut smakowych i zapachowych. Dla
osób, którym leży na sercu dobro środowiska, ważną informacją będzie na pewno to,
że olej z pestek winogron jest produktem nie tylko całkowicie naturalnym, ale i
ekologicznym. Powstaje najczęściej z pestek winogron pozostałych po wyciśnięciu
z nich soku, z którego wytwarza się wino. Proces tłoczenia tego oleju nie
wymaga skomplikowanych urządzeń, zaś poddawane mu owoce nie muszą być
udoskonalane ręką człowieka (np. poprzez manipulacje genetyczne).
W skórkach ciemnych odmian
winogron najcenniejszymi składnikami są związki z typu polifenoli: antocyjany i resweratrol.
Polifenole
Polifenole to klasa
związków posiadających w cząsteczce jeden lub wiele pierścieni aromatycznych,
zawierających od jednej do kilkudziesięciu grup hydroksylowych
("fenolowych") o charakterze kwasowym. Występują one często w
roślinach w postaci związanej z cukrami i kwasami organicznymi. Z wielorakością
struktur związana jest aktywność biologiczna i właściwości lecznicze. Do
ważniejszych kierunków działania zalicza się działanie protekcyjne w chorobach
serca, naczyń oraz nadciśnienia, a także nie mniej ważna aktywność
antyoksydacyjna, antybiotyczna, przeciwzapalna i przeciwnowotworowa.
Do polifenoli należą flawony, flawonole, flawanony, flawanonole,
katechiny, oligomeryczne proantocyjanidyny - prekursory garbników
skondensowanych - antocyjanozydy
oraz związki o charakterze fenolokwasów.
Młode czerwone wino zawiera do 4g/L-1 fenoli, głównie pochodnych: flawan-3-olu
(katechina, epikatechina), oligomerycznych proantocyjanidyn i barwników
antocyjanowych. Proantocyjanidyny występują także w liściach i kwiatach
głogu, w kwiatach kasztanowca. Surowce te stosowane są powszechnie w Europie w
terapii nadciśnienia, arterosklerozie, i chorobie wieńcowej serca.
Polifenole – jako
związki antyrakowe
Zjawisko apoptozy - to
zjawisko zaprogramowanej śmierci komórek, które wykonały już swoje zadania.
Inaczej mówiąc: komórki po wypełnieniu swojej roli mają „popełnić"
samobójstwo, aby ustąpić miejsca komórkom młodszym.
W procesie nowotworowym
mamy do czynienia z tzw. defektem apoptozy, który powoduje, że komórki rakowe
żyją znacznie dłużej, niż komórki zdrowe, a oprócz tego nadmiernie się mnożą, w
dodatku w sposób chaotyczny i nie różnicują się.
I tu trzeba wspomnieć o
podwójnej funkcji enzymu NOX, rozpoznanego jako oksydaza hydrochinonowa (NADH).
Enzym w zdrowych komórkach odpowiada za prawidłowy ich wzrost jeszcze przed
podziałem komórkowym. W komórkach nowotworowych enzym ten, oznaczany jako tNOX
(tumor NOX - NOX guza), odpowiedzialny jest za defekt apoptozy. To właśnie ten
enzym pobudza chaotyczny wzrost i brak różnicowania się komórek nowotworowych.
Badania wykazały, że
polifenole są czynnikiem hamującym (inhibitorem) i blokującym działanie tNOX w
komórkach rakowych, natomiast nie działają tak na enzym NOX (w odróżnieniu od
komórek zdrowych, odpowiedzialnych za prawidłowy wzrost komórki).
Antocyjany ( E 163)
Antocyjany i antocyjanidyny
stanowią dużą grupę barwników naturalnych. Barwa większości owoców, kwiatów i
jagód jest złożona z kombinacji antocyjanów i antocyjanidynów. Antocyjany
zawsze zawierają cząsteczkę węglowodanu, podczas gdy w antocyjanidynach brak
jest tej cząsteczki. Poszczególne związki są izolowane z różnych gatunków
roślin. E163(i)- (iii) są mieszaninami.
E163a: cyjanidyna
E163b: delfinidyna
E163c: malwidyna
E163d: pelargonidyna
E163e: peonidyna
E163f: petunidyna
E163(i): wyciąg ze skórki winogron
E163(ii): mieszanina antocyjanów
E163(iii): wyciąg z czarnej porzeczki
E163b: delfinidyna
E163c: malwidyna
E163d: pelargonidyna
E163e: peonidyna
E163f: petunidyna
E163(i): wyciąg ze skórki winogron
E163(ii): mieszanina antocyjanów
E163(iii): wyciąg z czarnej porzeczki
Resweratrol
Resweratrol jest związkiem
aromatycznym pochodnym difenyloetanu, posiadającym w swojej budowie układ stilbenu.
Związek ten występuje jako monomer, a także tworzy di-, tri-, tetra-, penta-,
heksa-, hepta- czy oktamery oraz pochodne metylowe i prenylowe. Występuje
również w postaci glikozydów, przykładem jest piceid (glukozyd
resweratrolu). Resweratrol należy do grupy związków nazywanych
fitoaleksynami. Są to substancje obronne wytwarzane przez różne gatunki roślin
– w odpowiedzi na atak czynników patogennych, takich jak uszkodzenia mechaniczne,
promienie ultrafioletowe, infekcje grzybicze. Ich synteza regulowana jest przez
elicytory i czynniki obrony roślin.
Resweratrol został po raz
pierwszy wyizolowany z Veratrum grandiflorum w roku 1939 [Takaoka]. Obecnie
zidentyfikowano ten związek u przedstawicieli wielu rodzin, nie powiązanych ze
sobą chemotaksonomicznie, m.in. Pinaceae, Vitaceae, Polygonaceae, Moraceae,
Fabaceae, Gnetaceae, Myrtaceae, Dipterocarpaceae, Orchidaceae, Myristicaceae,
Asteraceae, Poaceae czy Cyperaceae. Jednym z najbogatszych źródeł resweratrolu
jest Reynoutria japonica (Polygonum cuspidatum), roślina pochodząca z Chin,
dziś szeroko rozpowszechniona, rosnąca także w Polsce. Jej korzeń był
wykorzystywany w starożytnej japońskiej i chińskiej medycynie ludowej w
leczeniu wielu schorzeń, m.in. astmy, kaszlu, miażdżycy, stanów zapalnych, chorób
serca, zakażeń bakteryjnych i grzybiczych oraz nowotworów. W 1976 r. odkryto
resweratrol w winie gronowym i w owocach winorośli właściwej Vitis vinifera
(Vitaceae). Resweratrol i jego związki umiejscowione są głównie w skórce
winogron. Wina gronowe czerwone zawierają ich więcej niż wina białe czy różowe.
Rozbieżność ta wynika z różnego sposobu produkcji tych win. Fermentacja może
przebiegać z wykorzystaniem miazgi z rozgniecionych winogron (wina czerwone)
lub wytłoczonego moszczu (wina białe). Także soki pozyskiwane z ciemnych winogron
zawierają resweratrol. Owoce orzecha ziemnego Arachis hypogea (Fabaceae) mogą
stanowić źródło resweratrolu w codziennej diecie. Największe ilości zawarte są
w niedojrzałych jądrach owoców, w miarę dojrzewania ilość ta zmniejsza się.
Kolejnym źródłem resweratrolu i jego pochodnych mogą być owoce różnych gatunków
borówek Vaccinum sp., Ericaceae. Związek ten zidentyfikowano również w
szyszkach chmielu Humulus lupulus (Cannabaceae). Prowadzone są intensywne
poszukiwania nowych, bogatych i łatwo dostępnych surowców zawierających resweratrol
i jego pochodne.
Właściwości
Stilbeny zaliczane są do grupy związków określanych jako fitoestrogeny. Posiadają cechy naturalnych estrogenów: zbliżoną do estradiolu budowę przestrzenną, co umożliwia wiązanie tych związków z receptorami estrogenowymi. Działanie estrogenne resweratrolu jest potwierdzane licznymi badaniami. Uważa się, że resweratrol, jeden ze składników czerwonego wina, jest w dużej mierze odpowiedzialny za efekt zwany francuskim paradoksem. Na podstawie badań epidemiologicznych zaobserwowano, że mieszkańcy Francji, mimo spożywania bogatych w tłuszcze posiłków, rzadziej, w porównaniu z innymi populacjami, zapadają na choroby sercowo-naczyniowe. Zjawisko to wiązane jest z regularnym spożywaniem czerwonego wina, bogatego w związki polifenolowe, w tym resweratrol. To dobroczynne działanie na układ krążenia jest spowodowane właściwościami antyoksydacyjnymi tych związków. Reaktywne formy tlenu, które mogą powstawać w przebiegu procesów zarówno fizjologicznych, jak i patologicznych, indukują peroksydację lipidów a także bezpośrednio uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych. Resweratrol neutralizuje wolne rodniki tlenowe oraz posiada właściwości chelatowania jonów miedzi Cu (II), działając ochronnie na lipidy błon komórkowych i lipoproteiny krążące we krwi. Związek ten posiada także aktywność antyagregacyjną. Polega ona na inaktywacji wolnych rodników w płytkach krwi oraz hamowaniu aktywności cyklooksygenazy typu 1 (COX-1), prowadząc do zahamowania powstawania tromboksanu A2, odpowiedzialnego za agregację. Istnieją także doniesienia, że resweratrol hamuje odkładanie triglicerydów i cholesterolu w wątrobie. Resweratrol posiada również właściwości przeciwzapalne, związane ze wspomnianym wcześniej hamowaniem aktywności COX-1 i peroksydazy. Uważa się za istotne również hamowanie przez resweratrol czynnika NF-κB, który odpowiada za ekspresję wielu białek zawiązanych z procesem zapalnym, m.in. IL-8, COX-2, czy iNOS. Neuroprotekcyjne właściwości resweratrolu dają możliwość zastosowania tego związku w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera. Działanie to wynika głównie z aktywności antyoksydacyjnej oraz modyfikacji sygnalizacji wewnątrzkomórkowej.
Istnieją doniesienia o działaniu nefrotoksycznym, jednakże pojawiającym się przy stosowaniu bardzo dużych dawek resweratrolu.
Stilbeny zaliczane są do grupy związków określanych jako fitoestrogeny. Posiadają cechy naturalnych estrogenów: zbliżoną do estradiolu budowę przestrzenną, co umożliwia wiązanie tych związków z receptorami estrogenowymi. Działanie estrogenne resweratrolu jest potwierdzane licznymi badaniami. Uważa się, że resweratrol, jeden ze składników czerwonego wina, jest w dużej mierze odpowiedzialny za efekt zwany francuskim paradoksem. Na podstawie badań epidemiologicznych zaobserwowano, że mieszkańcy Francji, mimo spożywania bogatych w tłuszcze posiłków, rzadziej, w porównaniu z innymi populacjami, zapadają na choroby sercowo-naczyniowe. Zjawisko to wiązane jest z regularnym spożywaniem czerwonego wina, bogatego w związki polifenolowe, w tym resweratrol. To dobroczynne działanie na układ krążenia jest spowodowane właściwościami antyoksydacyjnymi tych związków. Reaktywne formy tlenu, które mogą powstawać w przebiegu procesów zarówno fizjologicznych, jak i patologicznych, indukują peroksydację lipidów a także bezpośrednio uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych. Resweratrol neutralizuje wolne rodniki tlenowe oraz posiada właściwości chelatowania jonów miedzi Cu (II), działając ochronnie na lipidy błon komórkowych i lipoproteiny krążące we krwi. Związek ten posiada także aktywność antyagregacyjną. Polega ona na inaktywacji wolnych rodników w płytkach krwi oraz hamowaniu aktywności cyklooksygenazy typu 1 (COX-1), prowadząc do zahamowania powstawania tromboksanu A2, odpowiedzialnego za agregację. Istnieją także doniesienia, że resweratrol hamuje odkładanie triglicerydów i cholesterolu w wątrobie. Resweratrol posiada również właściwości przeciwzapalne, związane ze wspomnianym wcześniej hamowaniem aktywności COX-1 i peroksydazy. Uważa się za istotne również hamowanie przez resweratrol czynnika NF-κB, który odpowiada za ekspresję wielu białek zawiązanych z procesem zapalnym, m.in. IL-8, COX-2, czy iNOS. Neuroprotekcyjne właściwości resweratrolu dają możliwość zastosowania tego związku w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera. Działanie to wynika głównie z aktywności antyoksydacyjnej oraz modyfikacji sygnalizacji wewnątrzkomórkowej.
Istnieją doniesienia o działaniu nefrotoksycznym, jednakże pojawiającym się przy stosowaniu bardzo dużych dawek resweratrolu.
Działanie
przeciwnowotworowe
Najbardziej obiecującym działaniem resweratrolu jest jego aktywność przeciwnowotworowa. Ma ona różnorodny i skomplikowany mechanizm. Resweratrol hamuje procesy związane z trzema etapami kancerogenezy: inicjacji, promocji i progresji. Na etapie inicjacji wykorzystywane są działania antyoksydacyjne resweratrolu: następuje zmniejszenie tworzenia się proonkogennych reaktywnych form tlenu. Związek ten hamuje aktywność enzymów fazy I metabolizmu, dzięki czemu zmniejsza się ilość aktywnych kancerogenów. Następuje także pobudzenie enzymów fazy II, co przyspiesza i ułatwia eliminację kancerogenów z organizmu. Na etapie promocji resweratrol hamuje aktywność czynników stymulujących wzrost komórek nowotworowych, takich jak czynniki NF- κB i AP-1, cyklooksygenazy czy kinazy tyrozynowej. Aktywność przeciwnowotworowa w etapie progresji polega na stymulacji różnicowania komórek. Stwierdzono ponadto uwrażliwienie komórek nowotworowych na apoptozę.
Najbardziej obiecującym działaniem resweratrolu jest jego aktywność przeciwnowotworowa. Ma ona różnorodny i skomplikowany mechanizm. Resweratrol hamuje procesy związane z trzema etapami kancerogenezy: inicjacji, promocji i progresji. Na etapie inicjacji wykorzystywane są działania antyoksydacyjne resweratrolu: następuje zmniejszenie tworzenia się proonkogennych reaktywnych form tlenu. Związek ten hamuje aktywność enzymów fazy I metabolizmu, dzięki czemu zmniejsza się ilość aktywnych kancerogenów. Następuje także pobudzenie enzymów fazy II, co przyspiesza i ułatwia eliminację kancerogenów z organizmu. Na etapie promocji resweratrol hamuje aktywność czynników stymulujących wzrost komórek nowotworowych, takich jak czynniki NF- κB i AP-1, cyklooksygenazy czy kinazy tyrozynowej. Aktywność przeciwnowotworowa w etapie progresji polega na stymulacji różnicowania komórek. Stwierdzono ponadto uwrażliwienie komórek nowotworowych na apoptozę.
Szpiczak mnogi jest jednym z nowotworów, wobec którego resweratrol
jest aktywny. Szpiczak mnogi jest nowotworem powstałym z komórek plazmatycznych
(prawidłowe komórki szpiku kostnego, produkujące przeciwciała). Jest to choroba
złożona, przebiegająca w różny sposób, trudna do zdiagnozowania i nadal nieuleczalna.
Jednak mamy wiele leków, dzięki którym można tę chorobę kontrolować i często –
szczególnie w ostatnich 10 latach – mówi się, że jest to choroba przewlekła.
Nie jest znany pojedynczy czynnik wywołujący chorobę, wiadomo natomiast, że
częściej występuje u osób dorosłych po 50. roku życia, szczególnie u mężczyzn.
Szpiczak mnogi stanowi około 1% wszystkich nowotworów i jest drugim najczęstszym
nowotworem krwi po chłoniakach nieziarniczych. Obecnie szacuje się około 750
tysięcy chorych na całym świecie; aktualna liczba pacjentów w Polsce to około
10 tysięcy. Szpiczak mnogi może przebiegać w różnym tempie i powodować wielorakie
problemy. Zależy to m.in. od rozległości zmian w szpiku kostnym, umiejscowienia
zmian (np. kości kręgosłupa, miednicy, kończyn górnych lub dolnych), obecności
lub braku niewydolności nerek oraz aktywności komórek szpiczakowych. Także
decyzja o terapii i dobór odpowiedniego schematu jest indywidualny. Ze względu
na to, że szpiczak mnogi jest rzadką chorobą, liczba specjalistycznych ośrodków
i lekarzy zajmujących się jego leczeniem jest ograniczona. Założyciele Fundacji
Centrum Leczenia Szpiczaka planują, by tworzone przez nich Centrum Leczenia
Szpiczaka zajmowało się w sposób kompleksowy diagnostyką i terapią szpiczaka.
Na anemię, stres i
reumatyzm
Świeże owoce winogron
polecane są osobom przemęczonym, wyczerpanym nerwowo, cierpiącym na
nadciśnienie, reumatyzm i choroby skórne. Owoce te przywracają bowiem równowagę
kwasowo-zasadową organizmu i przyspieszają wydalanie toksyn. Zdaniem
hematologów kuracja winogronowa, zwana ampeloterapią, wspomaga również leczenie
anemii. Winogrona, zwłaszcza ciemne, zaleca się też przy rozszerzonych
naczyniach włosowatych, schorzeniach dróg oddechowych i moczowych, kamieniach
żółciowych, niestrawności żołądkowej i zaparciach. Zajadanie się nimi odradzane
jest cukrzykom. Winogrona zawierają bowiem duże ilości glukozy.
Na inteligencję!
Czerwone wino pobudza krążenie w tętnicach mózgowych. Na uniwersytecie Pensylwania wykazano, że codzienna dawka winogron podnosi IQ o 3,3 pkt. u mężczyzn i o 2,5 pkt. u kobiet... Badania Francuzów dowodzą, że wypijanie 25-50 ml wina dziennie zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera o 65%.
Winogrona w kosmetyce
W 1993 roku w Bordeaux we Francji Mathilde i Bertrant Thomas założyli firmę kosmetyczną Caudalie produkującą produkty pielęgnacyjne wyłącznie na bazie winorośli. Sześć lat później na terenie Chatteau Smith Haut Lafitte powstało pierwsze w świecie SPA wykorzystujące zalety winoterapii. Dziś firma Caudalie ma swe ośrodki SPA także we Włoszech, Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych, a jej oferta obejmuje 35 produktów pielęgnacyjnych i 7 olejków aromatycznych powstałych na bazie winogron – ich szypułek, pestek, skórki, miąższu oraz kwiatów. Nuty zapachowe powstałe na ich bazie wykorzystują w swych kreacjach także m. in. Avon, Paloma Picasso, Escada, Gucci oraz Davidoff. Na całym świecie z ekstraktów oraz oleju z nasion winogron produkuje się preparaty farmaceutyczne oraz kosmetyki wykorzystujące tę cechę, że olej z pestek winogron jest całkowicie przyjmowany i wchłaniany przez skórę. Nie pozostawia nieprzyjemnie tłustej powierzchni, a właściwości pielęgnujące zapewniają skórze jedwabistą gładkość, zaś obecność procyjanidów, ma silne działanie przeciwutleniające, co czyni kosmetyki skutecznym środkiem przeciwko wolnym rodnikom. Preparaty kosmetyczne i zabiegi na bazie winogron pomagają w redukcji tkanki tłuszczowej, leczeniu cellulitu, detoksykacji i uwolnieniu nadmiernych ilości wody nagromadzonej w tkankach.
Proantocyjanidyny i resweratrol:
- posiadają intensywne
własności antyoksydacyjne, zwalczające wolne rodniki, będące przyczyną
przedwczesnego starzenia się skóry, jednocześnie wspomagają działanie innych
antyoksydantów, w tym witaminy C i E,
- chronią komórki skóry przed niszczącym działaniem promieniowania słonecznego,
- działają łagodząco, przeciwzapalnie i gojąco,
- zwiększają elastyczność skóry, hamując rozkład białek skóry - kolagenu i elastyny,
- wzmacniają i uszczelniają drobne naczynia krwionośne, dzięki temu poprawiają cyrkulację krwi, redukują opuchnięcia i zasinienia.
- chronią komórki skóry przed niszczącym działaniem promieniowania słonecznego,
- działają łagodząco, przeciwzapalnie i gojąco,
- zwiększają elastyczność skóry, hamując rozkład białek skóry - kolagenu i elastyny,
- wzmacniają i uszczelniają drobne naczynia krwionośne, dzięki temu poprawiają cyrkulację krwi, redukują opuchnięcia i zasinienia.
Dodatkowo fermentowana
pulpa owoców winogron jest bogata w organiczne kwasy owocowe (kwas
winowy, jabłkowy i cytrynowy) oraz taniny, które delikatnie oczyszczają,
rozjaśniają i wygładzają skórę.
Obecne w winogronach
witaminy (C, K i PP), minerały i cukry, działają nawilżająco oraz regulująco na
procesy metaboliczne zachodzące w skórze.
W kosmetyce, sproszkowany, fermentowany owoc winogron pełni
funkcję naturalnego eksfolianta oraz ma działanie antyoksydacyjne,
wygładzające, rozjaśniające, łagodzące, nawilżające i wzmacniające naczynka
krwionośne.
Mleczko winogronowe jest ekstraktem w postaci różowej, płynnej emulsji z
całych owoców czerwonych i zielonych winogron z rodzaju Vitis Vinifera L.
w połączeniu z olejem z pestek winogron. Formuła mleczka łączy w sobie
składniki o charakterze tłuszczowym i substancje rozpuszczalne w wodzie, tym
samym umożliwa łatwe i bezpośrednie zastosowanie mleczka w pielęgnacji skóry.
Dodatek oleju z pestek winogron, dostarcza skórze niezbędnych kwasów
tłuszczowych, w tym przede wszystkim kwasu linolowego - Omega-6, który poprawia
barierę lipidową naskórka, chroni przed utratą wody, zwiększa stopień
nawilżenia skóry i normalizuje pracę gruczołów łojowych skóry, zapobiegając
tworzeniu zaskórników.
Mleczko winogronowe
jest składnikiem eliksiru winogronowego i serum rozjaśniającego.
Kąpiel w oliwie albo oleju
słonecznikowym czy z pestek winogron świetnie koi i zmiękcza podrażnioną skórę
dłoni oraz odżywia kruche, matowe, rozdwajające się paznokcie. Taki zabieg
najlepiej wykonać przed snem, zanurzając dłonie w podgrzanej oliwie na 20 minut
i zakładając na noc bawełniane rękawiczki. Jeśli mamy mniej czasu, możemy wmasować
w dłonie sok z cytryny zmieszany z gliceryną.
Preparaty doustne:
Active-Life® Wyciąg z Pestek Winogron – Skład: 1 kapsułka zawiera: ekstrakt z pestek winogron
60 mg, flawonoidy cytrusowe 300 mg. Opakowanie: 30 lub 60 tabletek.
Cholikan Tiens (Grape Extract) - resweratrol 60 kaps.
Elancyl Global Silhouette, modelujacy sylwetkę,
proszek o działaniu modelującym 14 sasz.+ koncentrat o działaniu oczyszczającym
140ml – skład: Proszek o działaniu
modelującym zawiera olej z krokosza barwierskiego. Koncentrat o działaniu
oczyszczającym: woda oczyszczona, substancja zagęszczająca: gliceryna, płynny
wyciąg roślinny (ogonki czereśni, korzeń pokrzywy, kłącze perzu, liście mate,
wytłoczyny z winogron), aromat jabłkowy, wyciąg kakaowy, substancja słodząca:
acesulfam potasu. 1 porcja składająca się z 2,9 g proszku o działaniu modelującym
i 10 ml koncentratu o działaniu oczyszczającym zawiera: olej z krokosza
barwierskiego 1,667 g
(mianowany na 60% zawartości sprzężonych kwasów linolowych CLA) co odpowiada 1 g CLA oraz płynny wyciąg
roślinny (czereśnia, pokrzywa, perz, mate, winogrona) 2,0 ml.
GrapeSpheres wyciąg z winogron – kapsułki. Zawiera: wyciąg z winogron. Stosuje się w celu
ochrony komórek przed oddziaływaniem wolnych rodników. Stosowanie preparatu
zmniejsza bóle mięśni oraz prawdopodobieństwo wystąpienia skurczów, opóźnia
starzenie się skóry, zmniejszenia ryzyko wystąpienia chorób układu
sercowo-naczyniowego, łagodzi objawy uczulenia, podrażnienia oraz zmęczenia
oczu wywołane pracą przy komputerze.
Inversion femme – kapsułki. Skład: inozytol, witamina B6 (pirydoksyna), witamina
B5 (kwas pantotenowy), witamina B2 (ryboflawina), siarczan miedzi, fumaran
żelaza, chrząstka rekina, wyciąg z winogron, kwasy tłuszczowe omega-3, selenian
sodu, siarczan cynku, chlorek chromu, beta karoten, witamina C (kwas askorbinowy),
wyciąg z liści zielonej herbaty, olej z ziaren ogórecznika. Preparat polecany
dla osób chcących zachować młodość, widoczną na ich skórze, sylwetce, włosach
oraz paznokciach.
Oenobiol Femme 45+ Anti-Age, kapsułki,
30 szt. Skład: Olej rzepakowy, wyciąg z
pestek winogron, wyciąg z pomidorów, luteina, Bioretinol (karoteny), wyciąg z
nasion lnu, lecytyna ze słonecznika, witamina E pochodzenia naturalnego,
glicyna, selenit sodu. Zawiera pochodną soi.
Specific Slim Lekkie Nogi, tabletki, 28 szt. zawarty w formule składnik ACTIVEINOL, kompleks
Forte Pharma zawierający polifenole z wyciągu z winogron i wyciągu
standaryzowanego z czarnej porzeczki reguluje pracę i zapewnia
ochronę komórek na poziomie naczyń krwionośnych. Wyciąg z jesionu połączony z
wyciągami z różowej rzodkiewki i ogórka pozwalają odfiltrować wodę z tkanek,
wyciąg z ananasa zaś zapobiega zwłóknieniom, wzmacnia działanie oczyszczające i
zapobiega zatrzymywaniu się wody w nogach. Wyszczuplające działanie wyciągu z
zielonej herbaty jest uzupełnione działaniem ujędrniającym na poziomie
skóry dzięki właściwościom napinającym elastyny oraz działaniem nawilżającym
olejku z ziaren zbóż.
Kosmetyki
· VitaPharm IVR Maseczka ujędrniająca z wyciągiem z winogron. Specjalna formuła łagodzi uczucie ściągnięcia i
oczyszcza skórę z wolnych rodników, będących jedną z głównych przyczyn jej
starzenia. Maseczka zawiera oligoelementy biomineralne, lipidy mleka, kwas
glukonowy, nawilżający kwas hialuronowy i stymulującą kofeinę
Koniec
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz