piątek, 20 stycznia 2012

Zdrowie w oleju


Mgr farm. Tomasz Mrozowski
E – mail: huba167@wp.pl

Zdrowie w oleju

W dzisiejszych czasach wartości i zasady, którymi się kierujemy w życiu u każdej osoby mogą być inne. Jedni mogą cenić sobie miłość i przyjaźń, a dla innych najważniejsze mogą być sukcesy i pieniądze. Jednak wśród tych wszystkich różnorodnych wartości możemy znaleźć jedną, która łączy wszystkich, a jest to zdrowie człowieka. Bez zdrowia ciężko jest cieszyć się życiem i spełniać się w różnych rolach, dlatego o zdrowie należy dbać i pilnować tego, by nic mu nie zagrażało lub starać się ograniczać te zagrożenia.

Wstęp

By zadbać o swoje zdrowie można zacząć od zmiany swojej diety, która w dużym stopniu pozwoli na to, by wzmocnić organizm i dostarczyć mu odpowiednich składników odżywczych i witamin. Warto w tym celu włączyć do swojej diety oleje tłoczone na zimno, które posiadają wiele właściwości pozytywnych dla zdrowia człowieka oraz jego sił witalnych. Większość olejów z tej grupy to oleje bardzo bogate w witaminy, takie jak witamina C, D, A czy E. Obecność wielokrotnie nienasyconych kwasów tłuszczowych w bardzo wyraźny sposób wpływa na obniżenie cholesterolu, a tym samym obniża ryzyko zawałów serca i innych dolegliwości.
W grupie olejów tłoczonych na zimno można znaleźć między innymi doskonałe dla zdrowia oleje słonecznikowe czy oleje z pestek dyni. Tego typu oleje bardzo dobrze sprawdzają się przy przygotowywaniu sałatek i innych posiłków, które można dołączyć do swojej diety.

Oleje tłoczone na zimno a zdrowie kobiety

Oleje tłoczone na zimno mają bardzo wyraźny wpływ na zdrowie człowieka oraz bardzo szerokie zastosowanie w dziedzinach, które wiążą się z pielęgnacją, profilaktyką czy żywieniem dietetycznym.
Oleje roślinne w różnym stopniu wpływają na organizmy dzieci, organizmy mężczyzn czy organizmy kobiet, które w zależności od płci czy wieku różnią się problemami zdrowotnymi. Korzystając z olejów tłoczonych na zimno panie mogą przede wszystkim zadbać o zgrabną sylwetkę. Oleje te idealnie nadają się do przyrządzania potraw dietetycznych. Wspomagają odchudzanie, oczyszczają z toksyn, a także dostarczają błonnika oraz cennych witamin i składników, które przyczyniają się do likwidowania nagromadzonej tkanki tłuszczowej, a także cellulitu. Panie, które dbają o linię z powodzeniem mogą zastąpić tłuszcze zwierzęce tłuszczami roślinnymi smażąc na oliwie z oliwek czy maczając chleb w oleju słonecznikowym. Oleje roślinne wpływają bardzo mocno na zmniejszenie apetytu i uczucie sytości.
Oleje tłoczone na zimno są również bardzo przydatne w pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Warto również wspomnieć o typowych dla kobiet dolegliwościach, które można zwalczyć lub mocno ograniczyć dzięki olejom roślinnym. Wiele pań podczas okresu miesiączkowania cierpi na związane z nim dolegliwości, które może łagodzić regularne stosowanie np. oleju z siemienia lnianego. Kobiety, które regularnie spożywają oleje tłoczone na zimno znacznie rzadziej odczuwają dolegliwości związane z menstruacją.

Oleje tłoczone na zimno a zdrowie mężczyzn.

Właściwości olejów roślinnych mają wpływ także na bardzo typowe schorzenia i problemy mężczyzn. Oleje roślinne ograniczają ryzyko wystąpienia zawałów, które występują znacznie częściej u mężczyzn, niż u kobiet. Regularne spożywanie olejów tłoczonych na zimno może więc być traktowane jako profilaktyka przed zawałami serca, nadciśnieniem tętniczym oraz nadmiernym cholesterolem. Ważne jest również działanie olejów roślinnych na prostatę czyli gruczoł krokowy. W tej kwestii ważną rolę odgrywa olej z pestek dyni, który może być także pomocny w leczeniu schorzeń dróg moczowych.

Olej rzepakowy

Olej dobrej jakości uzyskuje się z nasion dojrzałych. Jego jakość zależy też od dokładnego pozbawienia nasion zanieczyszczeń i szybkiego wysuszenia w odpowiedniej temperaturze. W Polsce, podobnie jak i w innych krajach Europy, do celów spożywczych uprawia się jedynie odmiany rzepaku tzw. dwuzerowego (podwójnie ulepszonego), niezawierającego kwasu erukowego. Składnik ten bowiem może powodować hamowanie wzrostu i zmiany czynnościowe w mięśniu sercowym. Dlatego obecnie dostępny w sprzedaży olej rzepakowy jest uzyskiwany z uszlachetnionej, tzw. niskoerukowej odmiany rzepaku, gdzie zawartość tego kwasu w oleju jest bardzo niska. Nasiona podwójnie ulepszone, dwuzerowe (00) noszą nazwę canola.

Rafinacja - sposób na zanieczyszczenie

W Polsce olej rzepakowy uzyskuje się metodami tłoczenia oraz tłoczenia i ekstrakcji (ten jest bardziej zanieczyszczony, wymaga silniejszej rafinacji i nie używa się go do bezpośredniej konsumpcji). Następnie poddawany jest rafinacji, czyli oczyszczeniu. Lepszy gatunkowo jest olej uzyskany metodą tłoczenia - oznaczenie na etykiecie: "olej z pierwszego tłoczenia".
Rafinacja oleju rzepakowego służy zmniejszeniu stężenia substancji niekorzystnych dla zdrowia, pogarszających jego jakość. Aby chronić pozytywnie działające na zdrowie składniki oleju, rafinację przeprowadza się w sposób łagodny oraz usuwa się związki szkodliwe (żelazo, ołów, arsen, kadm, rtęć), a także wapń i magnez. Odbarwia się go, pozbawiając związków chlorofilowych - dzięki temu olej staje się odporniejszy na utlenianie i zwiększa się jego stabilność (może być dłużej przechowywany). Rafinacja usuwa też substancje nadające olejowi niemiły smak i zapach. Olej rzepakowy rafinowany poddany prawidłowym procesom technologicznym ma jasny słomkowy kolor, nie ma smaku i zapachu.

Przeciwutleniacze w oleju rzepakowym

Oleje surowy i rafinowany zawierają pewną ilość korzystnych dla zdrowia związków, takich jak tokoferole, sterole i karotenoidy (częściowo usuwane w procesie rafinacji). Tokoferole w organizmie człowieka wychwytują wolne rodniki uczestniczące w procesie starzenia się, w generowaniu chorób sercowo - naczyniowych i wielu innych.
Po rafinacji oleju rzepakowego pozostaje w nim również część polifenoli zawartych w nasionach rzepaku (głównie sinapina). Podobnie jak tokoferole, spełniają ważną funkcję przeciwutleniaczy - przeciwdziałają utlenianiu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w oleju. Dzięki temu zapobiegają psuciu się oleju w wyniku utleniania, a tym samym przedłużają czas jego bezpiecznego przechowywania. Olej rzepakowy jest ponad 2-krotnie bardziej odporny na utlenienie niż olej słonecznikowy i o 30% bardziej niż olej sojowy. Zawdzięcza to dużej zawartości przeciwutleniaczy, w tym znajdującego się jedynie w nim brassikasteroleu.
Olej z podwójnie ulepszonych odmian rzepaku zaleca się stosować obok oliwy z oliwek w zdrowej diecie, ponieważ:
- zawiera dużo kwasu oleinowego należącego do jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, który obniża we krwi "zły" cholesterol LDL i (w przeciwieństwie do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych) nie obniża frakcji HDL;
- zawiera optymalną ilość kwasu alfa-linolenowego należącego do tej samej cennej grupy kwasów omega-3, co oleje zawarte w tłustych rybach morskich. Tylko olej lniany (rzadko spożywany) zawiera więcej tego kwasu;
- charakteryzuje się najbardziej korzystnym spośród innych olejów (poza olejem lnianym), stosunkiem kwasów omega-6 / omega-3, wynoszącym 2:1. Dieta o niskiej wzajemnej proporcji tych kwasów sprzyja profilaktyce chorób sercowo - naczyniowych;
- zawiera najmniej spośród wszystkich olejów niekorzystych kwasów tłuszczowych;
- jak wszystkie oleje nie zawiera cholesterolu i izomerów trans.

Na zimno czy na gorąco?

Olej rzepakowy i oliwa z oliwek zawierają głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe (olej rzepakowy 62%, oliwa z oliwek 70%), które są odporne na utlenianie pod wpływem wysokiej temperatury. Dzięki temu nadają się do stosowania zarówno na zimno, np. do surówek i sałatek, jak i na gorąco, np. do krótkiego smażenia. na oleju rzepakowym można smażyć potrawy, ponieważ jest chemicznie stabilny (odporny na zmiany termiczne), w czasie smażenia nie wyczuwa się nieprzyjemnego smaku ani zapachu oraz łatwo go odsączyć - nie przywiera do usmażonego produktu, dzięki czemu można zmniejszyć kaloryczność potrawy o około 5 - 10%.
Oleje sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, z pestek winogron, z pestek dyni, z zarodków pszenicy, z orzechów laskowych, sezamowy lepiej spożywać tylko na zimno, ponieważ zawierają duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WKT), które szybko się utleniają pod wpływem wysokiej temperatury.
Olej rzepakowy można wykorzystywać :
- jako dodatek do surówek i sałatek, ma on większą lepkość niż wiele innych olejów;
- do przygotowania sosów typu vinegret i przyrządzania majonezu i sosów majonezowych (łatwo się emulguje, zwłaszcza w środowisku kwaśnym, np. kilku kropli soku z cytryny i w obecności jaja kurzego, jako emulgatora, co ułatwia mieszanie się składników majonezu);
- jako dodatek do zupy lub warzyw (zwiększa przyswajalność beta-karotenu z warzyw);
- do marynowania mięsa (nadaje mu kruchość);
- do duszenia, pieczenia mięsa i warzyw;
- jako dodatek do pieczenia ciasta i ciastek typu biszkoptowo - tłuszczowego;
- do krótkiego smażenia.

Oliwa z oliwek

Oliwę otrzymuje się z owoców oliwki (Olea Europaea) zwanej również oliwką uprawną lub drzewem oliwnym. Oliwka jest drzewem wiecznie zielonym, uprawianym na 5 kontynentach. Zaczyna owocować po 5 latach. Szczyt dojrzałości uzyskuje między 36 a 150 rokiem i wtedy daje największe plony. Drzewo oliwne żyje nawet 1000 lat (obecnie znany rekord to 3000 lat). O jakości oliwy z oliwek decyduje wiele czynników m.in. odmiana drzewa, z którego są zebrane oliwki, rodzaj gleby, klimat, umiejętności producenta. One też wpływają na cenę oliwy. Oliwa z najlepszych upraw, z najlepszego surowca, produkowana przez uznanych producentów jest najdroższa.

Zielona i brązowa

Zielone owoce oliwki zmieniają barwę w miarę dojrzewania, od barwy brązowej, czerwonej do czarnej. Z zielonych oliwek uzyskuje się oliwę koloru zielonkawego. Ma ona ostrzejszy smak i zapach niż oliwa z dojrzałych, czarnych oliwek - ta ma kolor złocisty, smak delikatniejszy, łagodny, natomiast mocniejszy aromat. Barwa oliwy zależy od stopnia dojrzałości, od koloru oliwek, z których została wyprodukowana. Oliwa przechowywana w lodówce mętnieje i gęstnieje, ale nie pogarsza to jej właściwości, po wyjęciu z lodówki szybko staje się płynna i przezroczysta.

Co znaczy "Virgin"

Oliwki zbiera się od listopada do marca. Po zebraniu oczyszcza się je, rozdrabnia i miele. Powstaje w ten sposób pulpa oliwkowa, z której uzyskuje się oliwę dwoma metodami - tłoczenia lub ekstrakcji rozpuszczalnikami chemicznymi.
Oliwę z oliwek można podzielić na dwa rodzaje: oliwę typu virgin (oliwę dziewiczą) oraz oliwę wytłokową (czyli ekstrakcyjną).
Oliwa typu virgin to surowy olej uzyskany z oliwek jedynie przy użyciu metod mechanicznych, czyli tłoczenia lub innych metod, ale wyłącznie fizycznych, które nie powodują żadnych zmian w strukturze tłuszczów. Są dwa rodzaje oliwy virgin - jeden, który można bezpośrednio spożywać, drugi, który nie nadaje się do bezpośredniego spożycia.

Rodzaje oliwy

Oliwa Virgin nadająca się do bezpośredniego spożycia (po angielsku: Virgin olive oil, po włosku: Olio vergine do oliva) - to oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia. Najlepiej spożywać ją na surowo. Jeśli jest filtrowana, wówczas jest całkowicie przejrzysta, a jeśli nie - jest mniej przejrzysta i na dnie może tworzyć się osad. Ten typ oliwy dzieli się na trzy rodzaje (wszystkie z pierwszego tłoczenia):
- Oliwa extra virgin (ang. Extra virgin olive oil), jest to oliwa z oliwek najwyższej jakości. Charakteryzuje się najniższą (nie więcej niż1%) kwasowością, czyli zawartością wolnych kwasów tłuszczowych w przeliczeniu na kwas oleinowy.
- Oliwa virgin (ang. Virgin olive oil) - może być dodatkowo oznaczana określeniem "fine". Charakteryzuje się ona kwasowością nie wyższą niż 2%.
- Zwykła oliwa virgin (ang. Ordinary virgin olive oil), charakteryzuje się kwasowością nie wyższą niż 3,3%.

Oliwa z oliwek nienadająca się do bezpośredniego spożycia charakteryzuje się kwasowością powyżej 3,3%. Dopiero po rafinacji można ją używać, zarówno spożywaną na surowo, jak i do smażenia.
    
Produkty:
  • Primus Olej rzepakowy tłoczony na zimno, 500ml
  • Vitacorn olej rzepakowy tłoczony na zimno, nierafinowany, 500 ml
  • Rapso olej rzepakowy, 750 ml
  • BASSO Oliwa z oliwek Exta Vergine 250ml
  • Olej z ryżu Rizi, 1 l
  • Zucchi Olej kukurydziany, 1l
  • BASSO olej z pestek winogron, 1l
  • Olej kukurydziany tłoczony na zimno, 500ml
  • Oleje roślinne Omega 3-6-9 z dodatkiem GLA , Oil of Life Standard kapsułki, olej 0,25 l, 0,5 l (60 mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu i wiesiołka)
  • Vitosan olej z nasion zbóż i owoców, 1l  (formuła, połączona z najwyższą jakością trzech rodzajów ziaren i czterech rodzajów owoców, daje gwarancję wyśmienitego smaku potraw, wzbogaconych o pierwiastki zawarte w nasionach: słonecznika, kukurydzy, kiełków pszenicy i owocach orzechów, winogron, moreli i migdałów).
  • Olej z orzecha włoskiego, 250 ml
  • Olej lniany, tłoczony na zimno, 1000 ml.  Dzięki obecności lignanów roślinnych i kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6 olej lniany: wzmacnia, regeneruje i osłania błony śluzowe na całej długości przewodu pokarmowego, wspomaga procesy trawienne, co może zapobiegać tworzeniu się kamieni żółciowych, a nawet powodować ich rozpuszczenie, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Olej lniany poprawia także pracę mózgu - kwas 4-linolenowy, należący do rodziny omega 3, jest podstawowym źródłem kwasu DHA, który jest bardzo ważnym składnikiem (stanowi w przybliżeniu 25%) substancji budujących mózg - niski poziom DHA odpowiada za zmiany nastroju, utratę pamięci, problemy ze wzrokiem i występowaniem schorzeń neurologicznych.
  • Oleje roślinne dla kobiet - Ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu, wiesiołka i czarnuszki
  • Oleje roślinne dla mężczyzn - Ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych lnu, wiesiołka i dyni
                                                       
                                                            Koniec












   


Brak komentarzy: