Zaparcia to jedne z
najczęstszych dolegliwości, z którymi pacjenci zgłaszają się po poradę do
apteki. W większości przypadków są łatwe do opanowania. Czasem jednak znacznie
utrudniają życie, niekiedy wręcz oddanie stolca staje się poważnym problemem. Apteki
dysponują obecnie dużym arsenałem leków ziołowych i syntetycznych, które w
połączeniu ze zmianą nawyków żywieniowych, podjęciem leczenia choroby
podstawowej, w której zaparcie jest objawem towarzyszącym, poprawiają metabolizm
i przywracają prawidłowe wypróżnienie.
Prawidłowy mechanizm wypróżnienia
Prawidłowe
wypróżnienie jest wynikiem złożonej gry skurczów i rozkurczów zarówno mięśni
gładkich, jak i prążkowanych. Najsilniejszym bodźcem, pobudzającym perystaltykę
jelita grubego jest przebudzenie ze snu i wypełnienie żołądka posiłkiem po
nocnym wypoczynku. Wyzwala ono odruch żołądkowo – okrężniczy, inicjujący
motorykę propulsywną. Doznanie parcia jest wynikiem kontaktu stolca z
receptorami czuciowymi kanału odbytu i podlega świadomej kontroli.
Powstrzymywanie defekacji odruchowo zwalnia czas pasażu i wyzwala fale
przeciwperystaltyczne, co powoduje cofanie się zawartości jelita grubego. Prawidłowo
wypróżnienie powinno być codziennie, ale w granicach normy przyjmuje się
wypróżnienia co 2 lub 3 dzień, pod warunkiem prawidłowej konsystencji i masy
oddawanego stolca. Masa dobowo wydalanego stolca wynosi 150 – 200 g.
Mechanizm powstawania zaparcia
W
warunkach fizjologicznych treść jelitowa ulega w okrężnicy zagęszczeniu w
wyniku resorpcji wody. Jeśli treść pokarmowa zalega w jelicie grubym, występuje
nadmierne odwodnienie i zagęszczenie mas kałowych, przez co są one zbite,
twarde, w skąpej ilości (tzw. „kozie bobki”) i mimo, że stolec jest oddawany
codziennie, stanowi jednak pewien rodzaj zaparcia. W odczuciu pacjentów jest to
także wrażenie niepełnego wypróżnienia, konieczności silnego parcia w czasie
defekacji, długi czas poświęcany wypróżnieniu, stolce rzadkie, nieregularne, a
także wypróżnienia codzienne, ale skąpe i zbite. Swoistą formą zaparć są tzw. fałszywe biegunki, czyli płynne
wypróżnienia, występujące po wielodniowym zaparciu. Pojawiają się one wówczas,
gdy w końcowym odcinku jelita grubego dojdzie do znacznego zatrzymania kału i
jego dużego odwodnienia. Daje to w następstwie podrażnienie błony śluzowej
jelita, co doprowadza do oddawania płynnego stolca, w którym znajdują się zbite
grudy kałowe różnej wielkości.
Przyczyny zaparć
Na
ogół terminem zaparcie stolca określamy przedłużone pozostawanie treści
jelitowej w obrębie jelita grubego lub utrudnione oddawanie, suchych, twardych
mas kałowych rzadziej niż trzy razy w tygodniu.
Pierwotną
przyczynę tej dolegliwości upatruje się w zaburzeniach czynności ośrodkowego
układu nerwowego, nerwów i mięśni dna miednicy, zaburzeniach motoryki i
drożności jelit, niewłaściwych zwyczajach żywieniowych. Zaparcia towarzyszą
chorobom endokrynnym i metabolicznym, np. niedoczynności tarczycy,
hiperkalcemii czy porfirii. Nierzadko przyczyna zaparcia tkwi w psychice. Może
wiązać się z depresją, anoreksją, obsesją „czystego wnętrza”. Także niektóre
leki (przeciwdepresyjne, cholinolityczne, przeciwdrgawkowe, opioidy i inne)
mogą powodować zaparcia. Jednak najczęściej dolegliwość ta, określana jako
zaparcie czynnościowe związana jest ze stylem życia i żywienia. Skąpe, ubogie w
błonnik posiłki, mało ruchliwy tryb życia, sytuacyjne powstrzymywanie
wypróżnienia, pośpiech, stres to najczęstsze przyczyny zaparć.
Diagnostyka jelita
grubego
W pierwszej kolejności należy przeanalizować potencjalne przyczyny zaparcia. Przy braku tzw. objawów alarmujących lub wskazujących na organiczną przyczynę (utrata masy ciała, krew w stolcu, niedokrwistość, perystaltyka przeszkodowa, nagłe powstanie zaparcia, szczególnie u osób po 45 roku życia, wyczuwalny guz w jamie brzusznej, rak jelita grubego w rodzinie), wskazana jest ocena aktywności motorycznej jelita grubego. Przy obecności objawów wskazujących na możliwość organicznej przyczyny zaparcia należy przeprowadzić pełną diagnostykę jelita grubego (kolonoskopia).
Ocenę motoryki można wykonać za pomocą doustnego podania (w pokarmie) znaczników nieprzepuszczalnych dla promieni RTG. Po 6 dniach codziennego stosowania odpowiedniej liczby znaczników wykonuje się przeglądowe zdjęcie radiologiczne jamy brzusznej, zlicza się liczbę widocznych znaczników i ich lokalizację. Rozmieszczenie większości znaczników w całym jelicie grubym wskazuje na upośledzenie motoryki jelita grubego (colonic inertia), natomiast zlokalizowanie znaczników w obrębie odbytnicy przemawia za niewydolnością odbytnicy lub chorobami odbytu. Badanie pozwala zorientować się w mechanizmach zaparcia czynnościowego u konkretnego pacjenta.
W pierwszej kolejności należy przeanalizować potencjalne przyczyny zaparcia. Przy braku tzw. objawów alarmujących lub wskazujących na organiczną przyczynę (utrata masy ciała, krew w stolcu, niedokrwistość, perystaltyka przeszkodowa, nagłe powstanie zaparcia, szczególnie u osób po 45 roku życia, wyczuwalny guz w jamie brzusznej, rak jelita grubego w rodzinie), wskazana jest ocena aktywności motorycznej jelita grubego. Przy obecności objawów wskazujących na możliwość organicznej przyczyny zaparcia należy przeprowadzić pełną diagnostykę jelita grubego (kolonoskopia).
Ocenę motoryki można wykonać za pomocą doustnego podania (w pokarmie) znaczników nieprzepuszczalnych dla promieni RTG. Po 6 dniach codziennego stosowania odpowiedniej liczby znaczników wykonuje się przeglądowe zdjęcie radiologiczne jamy brzusznej, zlicza się liczbę widocznych znaczników i ich lokalizację. Rozmieszczenie większości znaczników w całym jelicie grubym wskazuje na upośledzenie motoryki jelita grubego (colonic inertia), natomiast zlokalizowanie znaczników w obrębie odbytnicy przemawia za niewydolnością odbytnicy lub chorobami odbytu. Badanie pozwala zorientować się w mechanizmach zaparcia czynnościowego u konkretnego pacjenta.
Leczenie zaparć lekami roślinnymi
Leczenie
zaparć to problem dość złożony, który musi uwzględnić wiele czynników. Ważne
jest usunięcie przyczyny, a więc leczenie chorób stanowiących bezpośrednią
przyczynę dolegliwości, odstawienie leków powodujących zaparcie. W przypadku
zaparć czynnościowych konieczna jest zmiana stylu życia oraz wdrożenie
odpowiedniej diety wraz z piciem dużej ilości płynów, zwłaszcza wody mineralnej
( 2 – 3 litry na dobę), ponieważ zbyt mała ilość spożywanych płynów źle wpływa
na konsystencję kału i częstość wypróżnień. Bardzo skuteczne jest wypijanie na
czczo szklanki wody w celu wywołania odruchu żołądkowo – okrężniczego.
Konieczne jest unikanie produktów powodujących zaparcia (czekolada, kakao,
mocna herbata). Należy zwiększyć aktywność fizyczną. Dieta musi być bogata w
błonnik (tzw. dieta bogatoresztkowa). Błonnik jest naturalnym składnikiem diety
bogatej w owoce, warzywa, soczewicę, fasolę i produkty pełnoziarniste.
Spożywanie pokarmów zawierających duże ilości błonnika chroni przed zaparciami,
zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, cukrzycę i uchyłkowatość
jelit. Błonnik, choć powszechnie uważany za niestrawny, to jednak uczestniczy w
trawieniu, adsorbując wodę, dzięki czemu zwiększa się objętość mas kałowych,
stają się one rzadsze i łatwiej przechodzą przez światło jelit. Skraca to czas przebywania
resztek pokarmowych w organizmie i zmniejsza ryzyko rozwoju zmian w komórkach
wskutek działania czynników rakotwórczych, które powstają podczas rozkładu
niektórych pokarmów, szczególnie mięsnych. Istnieją różne rodzaje błonnika.
Niektóre są białkami, inne węglowodanami. Z kolei błonnik rozpuszczalny
znajdujący się w owsie, posiada zdolność łączenia się z cząsteczkami cukru.
Zwalniając wchłanianie węglowodanów, pomaga utrzymać stały poziom cukru we krwi
(ważne w cukrzycy). Poszczególne rodzaje błonnika różnią się między sobą
zdolnością wchłaniania wody. Na przykład błonnik zawarty w pszenicy zwiększa
objętość w wodzie dziesięciokrotnie, podczas gdy błonnik glukomannan,
pochodzący z japońskiej rośliny dziwidło Riviera (Amorphophallus rivieri). Glukomannan
posiadając bardzo wysokie zdolności wchłaniania wody, dzięki właściwościom zwiększania
objętości pokarmu i powolnego uwalniania cukru, pomaga kontrolować apetyt i
odgrywa ważną rolę w utrzymaniu właściwej masy ciała. Potrafi on tak skutecznie
regulować poziom cukru we krwi, że w Japonii używa się go do leczenia cukrzycy.
Najlepiej dostarczać błonnika z różnych źródeł, takich jak np. owies,
soczewica, fasola, produkty zbożowe, orzechy, owoce, bądź surowe warzywa. Osoby
cierpiące na zaparcie powinny spożywać 20 – 40 g włókien pokarmowych, które
zwiększają masę stolca, przyspieszają pasaż treści jelitowej i częstość
wypróżnień. Taką ilość zapewnia spożycie 3 łyżek otrąb i ¼ kg owoców i warzyw.
Przeciętna dieta europejska dostarcza 12 – 18 g włókien pokarmowych dziennie.
Ich wartościowym źródłem jest pszenica, a także otręby pszenne, warzywa ( poza
marchwią, kapustą i ziemniakami), owoce.
Produkty
wskazane zawierające powyżej 10 g włókien roślinnych w kilogramie: otręby,
suche warzywa strączkowe, brukiew, suszone morele, śliwki, orzechy.
Produkty
wskazane zawierające 5 – 10 g włókien roślinnych w kilogramie: chleb razowy,
zielony groszek, fasolka, szpinak, płatki owsiane, musli, rodzynki, daktyle,
figi.
Uzupełnianie
diety błonnikiem nie jest zalecane u osób ze zwężeniami przewodu pokarmowego
oraz ze zwiotczeniem jelita grubego.
Roślinne leki przeczyszczające i poprawiające trawienie bez recepty
ADIPOSIN TEA 25 TOREBEK,
Herbaflos
Skład: Korzeń mniszka
pospolitego - 0,60 g
- przyspiesza usuwanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii i
nadmiaru wody; Ziele skrzypu polnego - 0,50 g - dzięki obecności flawonoidów zwiększa
objętość wydalanego moczu i usuwa nadmiar moczanów; Liść pokrzywy - 0,46 g - Karotenoidy, ksantofil
i kwasy organiczne zawarte w liściach pokrzywy pobudzają wydzielanie soku
żołądkowego, ułatwiają trawienie, przyswajanie pokarmów i prawidłowy przebieg
procesów przemiany materii; Liść mięty pieprzowej - 0,20 g - wykazuje działanie
rozkurczowe i obniża napięcie mięśni gładkich jelit oraz dróg żółciowych i
moczowych; Kora kruszyny - 0,04 g - Antrazwiązki zawarte
w korze kruszyny pobudzają perystaltykę jelita grubego oraz regulują skład
mikroflory jelitowej.
Wskazania:
Produkt ziołowy wspomagający odchudzanie.
AGIOLAX GRANULAT 100 G , Madaus
Skład: 5g granulatu
zawiera: nasienie babki jajowatej /plantaginis ovatae semen /2,6 g , łupiny babki jajowatej
/plantaginis ovatae testa/ 0,11g, Owoc senesu /sennae fructus angustifoliae/ 0,62g
Głównym
składnikiem nasion jest śluz zawarty w łupinie nasiennej. Nasiona
podane doustnie jako źle strawialne przechodzą do dalszych odcinków jelita
powodując silne spęcznienie treści i pobudzając perystaltykę. Surowiec jest dobrym,
łagodnym środkiem przeczyszczającym. Może być stosowany na zmianę z nasionami lnu.
Działanie następuje po 12 – 24 godzinach lub nawet później. Efektywne dawki
wynoszą 4 – 15 g. Nasiona babki
jajowatej są zazwyczaj stosowane w postaci oddzielonej łupiny nasiennej,
która szybko pęcznieje w wodzie (dawki mogą być w tym przypadku mniejsze).
Ponadto surowce stosuje się po zabiegach operacyjnych jelita grubego, w szczelinach
odbytu, w dolegliwościach spowodowanych hemoroidami, pomocniczo w leczeniu
podrażnienia jelit, nadwrażliwości jelita grubego i biegunek różnego
pochodzenia, również jako środek wspomagający odchudzanie i obniżający wysokie
stężenie cholesterolu. Preparat można
stosować w okresie ciąży i karmienia piersią. Długotrwałe, jednoczesne
podawanie z innymi lekami może spowodować spowolnienie ich wchłaniania.
Wskazania: Zaparcia, stany w
których potrzebne jest wypróżnienie miękkim stolcem. Przygotowania do
rentgenodiagnostyki.
Środki
ostrożności:
nie stosować dłużej niż 7-10 dni, w okresie ciąży i karmienia lek może być
stosowany wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Działanie
niepożądane:
Nasiona i łuski Plantago ovata mogą w pojedynczych przypadkach wywołać reakcje
nadwrażliwości
Uwaga: Pacjenci chorzy
na cukrzycę mogą stosować preparat po konsultacji z lekarzem, ponieważ może być
konieczna korekta dawki insuliny. Przy długotrwałym stosowaniu lub nadużywaniu
może dojść do utraty elektrolitów (zwłaszcza potasu), pojawienia się białka lub
krwi w moczu
Dawkowanie: zawartość jednej
łyżeczki do herbaty preparatu Agiolax połknąć bez żucia, popijając obficie wodą
(ok l). Zachować odstęp do 1 godziny po stosowaniu innych leków.
Dorośli:
wieczorem po jedzeniu, oraz w razie potrzeby także rano (przed śniadaniem)
jedną łyżeczkę preparatu Agiolax. W opornych przypadkach: co 6 godzin po jednej
łyżeczkę preparatu 1-3 dni.
Dzieci: stosowanie antranoidowych środków przeczyszczających u dzieci do 12 lat bez konsultacji z lekarzem jest przeciwwskazane. W porozumieniu z lekarzem, kiedy nie jest skuteczna zmiana diety, można podać dawki dzieciom w wieku od 4-6 lat: dawki dzieciom od 6-12 lat, od 12 roku życia dawkowanie takie jak u dorosłych.
Przygotowanie do rentgenodiagnostyki i endoskopii: jednorazowo 3-6 łyżeczek preparatu w przeddzień badania.
Dzieci: stosowanie antranoidowych środków przeczyszczających u dzieci do 12 lat bez konsultacji z lekarzem jest przeciwwskazane. W porozumieniu z lekarzem, kiedy nie jest skuteczna zmiana diety, można podać dawki dzieciom w wieku od 4-6 lat: dawki dzieciom od 6-12 lat, od 12 roku życia dawkowanie takie jak u dorosłych.
Przygotowanie do rentgenodiagnostyki i endoskopii: jednorazowo 3-6 łyżeczek preparatu w przeddzień badania.
BEKUNIS, drażetki, Roha
Arzneimittel
Skład: 1 drażetka
zawiera: 150-220 mg suchego wyciągu z owoców senesu Tinnevelly
Wskazania: Przy zaparciach
oraz we wszystkich stanach chorobowych, w których pożądane jest lekkie
wypróżnienie z miękkim stolcem, jak np.: szczeliny odbytu i hemoroidy.
Dawkowanie:
Dorośli i młodzież powyżej 12 roku życia: 1-2 tabletki nie rozgryzać, popić
przed snem niewielką ilością płynu (efekt przeczyszczający zwykle występuje
rano).
CHOLEGRAN GRANULAT
80 G,
Herbapol Pruszków
Skład: ziele szanty
(Marrubii herba) 15 g, koszyczek rumianku (Chamomillae anthodium) 12 g, liść
mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium) 35g, kora kruszyny (Frangulae cortex) 6 g, korzeń rzewienia (Rhei radix) 4 g
Wskazania: Zaparcia oraz
dolegliwości trawienne (brak łaknienia, uczucie pełności, wzdęcia)
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na
którykolwiek ze składników preparatu; niedrożność jelit każdego pochodzenia;
choroby zapalne jelit np. choroba CROHNA; wrzodziejące zapalenie okrężnicy;
bóle brzucha o nieznanej etiologii, np. zapalenie wyrostka robaczkowego.
Dawkowanie: Przyjmować od 1-2
razy na dobę po 1 łyżeczce granulatu (2,5 g ), popić 1/2 szklanki przegotowanej wody.
Nie przekraczać zalecanego dawkowania. W dawce jednorazowej ilość związków
antranoidowych wynosi 11,25 mg. W kamicy żółciowej stosować tylko po
konsultacji z lekarzem. Nie stosować dłużej niż 7-10 dni bez konsultacji z
lekarzem. Nie stosować w okresie ciąży i karmienia piersią. Nie podawać
dzieciom do 12 roku życia.
DENOXINAL, tabletki, Walmark
Skład: witamina C - 200,0 mg, chlorella - 200,0 mg,
łopian większy - 50,0 mg, szakłak amerykański
- 50,0 mg, mniszek lekarski - 50,0 mg, koniczyna łąkowa - 50,0 mg, ostropest plamisty
- 50,0 mg (zawiera sylibinę - 42,0 mg), czosnek - 1,0 mg, pektyna - 50,0 mg.
Wskazania: Preparat złożony wyciągów czterech ziół i glonu jednokomórkowego Chlorella pyrenoidosa. Dodatkowo został wzbogacony w czosnek, witaminę C i pektynę. Naturalna kompozycja ziół i składników wspomaga procesy usuwania z organizmu ubocznych produktów przemiany materii. Korzystnie wpływa na pracę wątroby, usprawniając jej naturalne procesy oczyszczające. Ekstrakt z ostropestu plamistego zawiera sylibinę, która jest cenioną substancją o właściwościach odtruwających i stymulujących procesy regeneracyjne w komórkach wątroby. Pektyna wiąże metale ciężkie i usuwa je z organizmu. Zawarte w wyciągu z czosnku składniki siarkowe oraz witamina C wpływają stymulująco na pracę systemu odpornościowego. Szakłak amerykański działa delikatnie przeczyszczająco.
Dawkowanie:1 tabletkę dziennie
podczas lub po posiłku.
FIGURA 1 Z SENESEM, 20 SASZETEK,
Herbapol lublin
Skład: liść senesu, kwiat hibiskusa, mieszanka
owocowa (owoc bzu czarnego, wytłoki jabłkowe, owoc porzeczki czarnej, owoc
róży). Jedna torebka 3 g zawiera 900 mg liści senesu co odpowiada 22,5 mg
związków antrapochodnych w przeliczeniu na sennozyd B.
Wskazania: Jako środek
przeczyszczający stosowany w zaparciach i pomocniczo w leczeniu nadwagi.
Dawkowanie: 1 torebkę zalać
3/4 szklanki wrzącej wody i naparzać pod przykryciem (w termosie lub naczyniu z
przykryciem) ok. 10 min. Przygotowany napar wypić wieczorem, po jedzeniu.
Działanie przeczyszczające następuje przeciętnie po 6-10 godzinach (następnego
dnia rano). Zaleca się wypić początkowo połowę przygotowanego naparu. Jeżeli
efekt terapeutyczny nie wystąpi można zastosować cały przygotowany napar. W przypadku
gdy połowa zalecanej dawki wykazuje działanie przeczyszczające nie zwiększać
dawki.
FIGURA 2 Z KRUSZYNĄ, 20 SASZETEK,
Herbapol Lublin
Skład: kora kruszyny, kwiat hibiskusa,
mieszanka owocowa (owoc bzu czarnego, wytłoki jabłkowe, owoc porzeczki czarnej,
owoc róży). Jedna torebka 3 g zawiera 500 mg kory kruszyny, co odpowiada 30mg
związków antrapochodnych w przeliczeniu na glukofrangulinę A.
Wskazania: Jako środek
przeczyszczający stosowany w zaparciach i pomocniczo w leczeniu nadwagi.
Przeciwwskazania: stany zapalne
jelit (choroba Crohna, owrzodzenie jelit, stany zapalne wyrostka robaczkowego),
bóle brzucha o nieznanej przyczynie, odwodnienie organizmu, zaburzenia
równowagi elektrolitowej (głównie obniżenie stężenia jonów potasowych w osoczu
krwi), niewydolność nerek, krwawienia miesiączkowe.
Dawkowanie: 1 torebkę zalać
3/4 szklanki wrzącej wody i naparzać pod przykryciem (w termosie lub naczyniu z
przykryciem) ok. 10 minut. Przygotowany napar wypić wieczorem, po jedzeniu.
Działanie przeczyszczające następuje przeciętnie po 6-10 godzinach (następnego
dnia rano). Zaleca się wypić początkowo połowę przygotowanego naparu. Jeżeli
efekt terapeutyczny nie wystąpi można zastosować cały przygotowany napar. W przypadku
gdy połowa zalecanej dawki wykazuje działanie przeczyszczające nie zwiększać
dawki.
FITO-MIX XIV ZIOŁA
DO ZMNIEJSZENIA NADWAGI, 25 TOREBEK PO 2 G
Skład: kłącze perzu
(Graminis rhizoma) 35 cz., ziele skrzypu (Equiseti herba) 33 cz., ziele mniszka
(Taraxaci herba) 20 cz., korzeń mniszka (Taraxaci radix) 10 cz., kora kruszyny (Frangulae cortex) 2 cz.;
1 torebka (2 g
mieszanki) zawiera nie mniej niż 0,3 % fenolokwasów w przeliczeniu na kwas
kawowy.
Działanie: Odwar ma
działanie łagodnie przeczyszczające, żółciopędne, żółciotwórcze i moczopędne.
Wspomaga trawienie, dzięki obecności związków antranoidowych, które pobudzają
perystaltykę i funkcję wydzielniczą jelita grubego.
Wskazania: Tradycyjny środek
stosowany u osób ze skłonnościami do zaparć, pomocniczo w leczeniu nadwagi.
Przeciwwskazania: Ciężka
niewydolność nerek, niedrożność dróg żółciowych, niedrożność jelit, ostre
schorzenia zapalne jelit, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, zapalenie wyrostka
robaczkowego, bóle brzucha o nieznanej etiologii, ropniak pęcherzyka
żółciowego, ciąża i laktacja.
Dawkowanie: 1 torebkę ( 2 g mieszanki) zalać szklanką
ciepłej wody. Ogrzewać 30 min., doprowadzając do wrzenia. Ciepły odwar pić 3
razy na dobę. Stosować przez 1-2 tygodnie.
METAFLOS TEA 25 TOREBEK,
Herbaflos
Skład: ziele bratka
polnego: 0,6 g, kłącze perzu: 0,6 g, liść mięty pieprzowej: 0,4 g, owoc
kolendry: 0,2 g, ziele krwawnika: 0,18 g, kora
kruszyny: 0,02 g
Wskazania: Produkt wspomaga
odchudzanie, zalecany w zaburzeniach przemiany materii.
Stosowanie: Herbatka do
zaparzania.
NORMOSAN, ZIOŁA SYPANE 100 G
Skład: owoc kminku, liść senesu, kora kruszyny, owoc bzu
czarnego, liść mięty pieprzowej.
Działanie: Przeczyszczające;
powoduje to również przejściowy spadek masy ciała.
Wskazania: Zaparcia.
Pomocniczo w zaburzeniach trawienia i przy odchudzaniu.
Dawkowanie: łyżeczkę ziół
zalać szklanką zimnej wody, zagotować pod przykryciem, po 15 minutach
przecedzić. Pić raz dziennie na noc. Działanie przeczyszczające występuje po
6-8 godzinach (rano).
Interakcje: Przy stosowaniu
dłuższym niż zalecane, równoczesnym stosowaniu z korzeniem lukrecji lub
środkami moczopędnymi może wystąpić niedobór potasu, który powoduje wzmożone
działanie glikozydów nasercowych oraz wpływa na działanie środków
przeciwarytmicznych.
RADIREX, tabletki,
Herbapol Wrocław
Skład: korzeń rzewienia
/Rhei Radix/, skrobia ziemniaczana, talk.
Wskazania: środek
przeczyszczający w różnego rodzaju zaparciach, pomocniczo w zaparciach w
przypadku otyłości.
Dawkowanie: Doustnie: Jako
środek przeczyszczający - dorosłym od 2 do 3 tabletek jednorazowo, dzieciom
powyżej 12 lat 1 tabletkę jednorazowo - najlepiej przed snem. Działanie przeczyszczające
następuje po 6-8 godzinach. Najodpowiedniejszą dawką indywidualną jest
najmniejsza potrzebna do uzyskania miękkiego stolca.
Interakcje: Działanie
glikozydów nasercowych może ulec nasileniu w przypadku obniżenia poziomu
potasu, spowodowanego nadużywaniem preparatów z rzewienia . Hipokalemia może
predysponować również do ujawnienia działania proarytmicznego innych leków
antyarytmicznych. Stosowane równocześnie środki moczopędne, sterydy kory
nadnerczy czy korzeń lukrecji mogą zwiększyć utratę potasu.
RED-SLIM TEA HERBATKA FIX 2G 30
SASZETEK, Elanda
Skład: Kwiat hibiskusa i
liście senesu.
Wskazania: Osoby skłonne do
otyłości w celu pozbycia się zbędnych kilogramów. Problemy związane z
zaparciami i niestrawnością.
Sposób
użycia:
1 saszetkę zalać szklanką wrzącej wody. Odstawić pod przykryciem na 10 minut.
Pić przy odchudzaniu 1 raz dziennie – wieczorem.
REGULAX, pastylki, Krewel
Muselbach
Skład: 1 pastylka
zawiera 710 mg liści senesu, 300 mg owoców senesu oraz powidła śliwkowo-figowe.
Wskazania: Zaparcia,
osłabiona perystaltyka jelit, przygotowania do badań diagnostycznych.
Dawkowanie: Dorośli: 1/2-1
pastylka wieczorem; dzieci od 12 r.ż. 1/4-1/2 pastylki wieczorem
REGULAVIT MIESZANKA
ZIOŁOWA
2,5 G 20
TOREBEK, Phytopharm
Skład: liść mięty
pieprzowej (Menthae piperitae folium) 24,0%, kłącze perzu (Agropyri rhizoma)
20,0%, koszyczek rumianku (Chamomillae anthodium) 20,0%, korzeń i ziele mniszka
lekarskiego (Taraxaci radix cum herba) 20,0%, owoc kminku (Carvi fructus)
15,0%, kora kruszyny (Frangulae
cortex) 1,0%
Działanie: Pobudzające
wydzielanie soków trawiennych, rozkurczające na mięśnie gładkie żołądka i
jelit, wiatropędne.
Wskazania: Niestrawność,
wzdęcia, stany skurczowe żołądka i jelit.
Dawkowanie: 5,0 g (2 torebki) mieszanki
zalać 1 szklanką wrzącej wody, odstawić na 10 minut pod przykryciem. Pić 3 razy
dziennie po posiłkach każdorazowo świeżo sporządzony napar.
SENALAX SYROP 125 G, Hasco-Lek
Skład: wyciąg suchy z liści senesu /Sennae folium extr. sicc.
0,81 g/100 g (zaw. 20% sennozydu B), 5 ml syropu zawiera 10 mg sennozydu B.
Wskazania: Do krótkotrwałego
stosowania w zaparciach.
Dawkowanie: Doustnie. Dzieci
powyżej 12 roku życia: 5-10 ml raz dziennie. Dorośli: 10-15 ml raz dziennie.
Preparat przyjmować wieczorem. Preparat można stosować nie dłużej niż 7-10 dni.
Objawy
niepożądane:
W pojedynczych przypadkach mogą wystąpić dolegliwości żołądkowo - jelitowe
(należy wówczas zmniejszyć dawkę leku). Straty potasu mogą prowadzić do zaburzeń
w czynności pracy serca i osłabienia mięśni.
Interakcje:
Nie należy stosować łącznie z preparatami moczopędnymi, steroidami kory
nadnerczy, preparatami z korzenia lukrecji (możliwe obniżenie poziomu
elektrolitów, zwłaszcza potasu, co może nasilić działanie jednocześnie
przyjmowanych glikozydów nasercowych).
SENES LIŚCIE 30 TOREBEK 2 G , Kawon
Skład: Każda torebka
zawiera 2 g
liści senesu.
Wskazania: Zaparcia
Przeciwwskazania: ciąża, zapalenie
ślepej kiszki, niskie stężenie potasu, odwodnienie.
Stosowanie: Zaleca się
wypijanie naparu z jednej torebki.
Objawy
niepożądane:
biegunka, podrażnienie błony śluzowej jelit, odwodnienie, ciemne zabarwienie
błony śluzowej jelita grubego, wzmaganie zaparcia (przy długotrwałym stosowaniu),
ciemne zabarwienie moczu, uzależnienie.
SENEFOL, tabletki,
Labofarm
Skład:
liść i owoc senesu – 300 mg. Jedna
tabletka zawiera nie mniej niż 6,75 mg antranoidów w przeliczeniu na sennozyd
B.
Wskazania: W zaparciach
nawykowych i atonicznych, a także wynikających z błędów diety, w celu
opróżnienia jelit przed badaniem rentgenowskim oraz innymi badaniami
diagnostycznymi. Pomocniczo w dolegliwościach hemoroidalnych w celu uregulowania
stolca.
Dawkowanie: Dzieci powyżej 12
lat, dorośli: 2-3 tabletki przed snem. Preparat należy popić dużą ilością wody.
Ze względu na zróżnicowaną wrażliwość osobniczą dawkowanie należy rozpocząć od
najmniejszej dawki (1 tabl.), którą należy w razie potrzeby zwiększyć do
ustalenia dawki skutecznej. Efekt przeczyszczający występuje po okresie od 8 do
12 godzin, w przypadku jego braku następną dawkę preparatu przyjąć po upływie
12 godzin. Przyjmowanie leku do 2-3 razy w tygodniu jest zwykle wystarczające
do uzyskania efektu terapeutycznego.
Objawy
niepożądane:
U osób nadwrażliwych na składniki preparatu mogą wystąpić reakcje uczuleniowe
m.in. świąd, pokrzywka, wysypka. Mogą wystąpić dolegliwości skurczowe i bólowe
brzucha. Należy wówczas zredukować stosowane dawki. Długotrwałe przyjmowanie
leku może spowodować ciemne zabarwienie śluzówki okrężnicy (pseudomelanosis
coli), które zwykle ustępuje po zakończeniu przyjmowania preparatu. Możliwość
zmiany zabarwienia moczu metabolitami (na kolor różowy lub czerwono-różowy,
zależnie od pH), nie ma znaczenia klinicznego.
Interakcje: Przewlekłe
nadużywanie preparatu może prowadzić do hipokalemii, wówczas możliwe jest
nasilenie działania równocześnie przyjmowanych glikozydów nasercowych, leków antyarytmicznych,
leków wydłużających odcinek QT oraz leków przywracających rytm zatokowy.
Równoczesne przyjmowanie preparatu z lekami wywołującymi hipokalemię np. leki
moczopędne, sterydy kory nadnerczy, korzeń lukrecji, może pogłębić niedobór
elektrolitów.
SOLLIEVO, tabletki, Aboca
Azienda Agraria
Skład:
Phytocomplexy całkowite z liści senesu
(Cassia angustifolia), soku z aloesu
(Aloe ferox), korzenia mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale), korzenia
cykorii podróżnika (Cichorium intybus), owoców kopru włoskiego (Foeniculum vulgare),
owoców kminku zwyczajnego (Carum carvi), owoców boldo (Peumus boldus), owoców
kminku rzymskiego (Cuminum cyminum), olejek eteryczny z owoców kopru włoskiego
(Foeniculum vulgare).
Wskazania: Zaparcia,
niestrawność, wspomaganie wypróżniania, wzdęcia.
Dawkowanie: 1 do 3 tabletek
wieczorem w razie konieczności.
Uwagi:
Nie należy stosować w okresie ciąży i karmienia piersią. Nie należy podawać
produktu dzieciom ani też stosować przez dłuższy czas. Podawać od 14 roku
życia.
SUPER DIET
PROTOCOLE TRANSIT,
tabletki, Super Diet
Skład: Ekstrakt ze strączyńca 165 mg;
prawoślaz lekarski - 125 mg; fruktooligosacharydy - 28 mg; chlorella - 25 mg;
ekstrakt z tamaryndowca - 175 mg;
Wskazania: tranzyt jelitowy,
regulacja perystaltyki jelit, na zaparcia
Dawkowanie: Przyjmować od 1
do 2 tabletek dziennie, najlepiej wieczorem. Kurację należy rozpocząć od 1
tabletki dziennie.
TABLETKI PRZECIW
NIESTRAWNOŚCI,
Labofarm
Skład: rafinowany i
standaryzowany wyciąg suchy z ostropestu - 7 mg, korzeń mniszka - 100 mg, owoc
kminku - 50 mg, liść mięty - 60 mg, kora
kruszyny - 60 mg
Działanie: Preparat pobudza
wytwarzanie i przepływ żółci oraz rozkurcza mięśnie gładkie jelit i dróg
żółciowych. Wzmaga perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie.
Wskazania: Dolegliwości
związane z zaburzeniami procesów trawienia: nudności, zgaga, uczucie pełności w
żołądku, wzdęcia, skłonności do zaparć, zbyt małe wydzielanie żółci i soku żołądkowego,
pomocniczo w usuwaniu nadwagi.
Przeciwwskazania: Nie należy
stosować jeśli występuje nadwrażliwość na korę kruszyny lub związki
antranoidowe, a także w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek z pozostałych
składników leku. Nie należy stosować również w przypadku niedrożności jelit lub
dróg żółciowych, bólów brzucha o nieustalonej etiologii, ostrych schorzeń
zapalnych jelit, zapalenia wyrostka robaczkowego.
Dawkowanie:
Dorośli:
2-3 tabletki 3 razy dziennie popijając 100 ml (1/2 szklanki) wody.
Osoby
w wieku podeszłym: 1-2 tabletek 3 razy dziennie.
Dzieci
powyżej 12 lat: 1-2 tabletek 3 razy dziennie.
Skład: 8,6 mg
antranoidów w przeliczeniu na sennozyd B
XENNA EXTRA, tabletki, US
PHARMACIA
Skład: 17 mg antranoidów
w przeliczeniu na sennozyd B
Wskazania: Zaparcia,
pooperacyjna atonia jelit, w celu wypróżnienia jelita grubego przed badaniem
radiologicznym i innymi badaniami diagnostycznymi. Wspomagająco w dolegliwościach
hemoroidalnych w celu uregulowania stolca.
Dawkowanie: Doustnie. Dorośli
i dzieci powyżej 12 lat: jednorazowo 2 tabletki najlepiej przed snem. W razie potrzeby
dawkę można powtórzyć (po upływie 6-12 h) lub zwiększyć do 3-4 tabletek
podanych raz dziennie. Nie należy przekraczać 4 tabletek Xenna w ciągu doby.
Objawy
niepożądane:
Sporadyczne przypadki kurczów żołądkowo-jelitowych. Przy dłuższym stosowaniu mogą
wystąpić straty elektrolitów.
Reakcje alergiczne przy nadwrażliwość na sennozydy. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatu jest : niedrożność jelit, ostre stany zapalne w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego). Miesiączka.Nie stosować w I trymestrze ciąży, w pozostałym okresie ciąży stosować po konsultacji z lekarzem.
Reakcje alergiczne przy nadwrażliwość na sennozydy. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatu jest : niedrożność jelit, ostre stany zapalne w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego). Miesiączka.Nie stosować w I trymestrze ciąży, w pozostałym okresie ciąży stosować po konsultacji z lekarzem.
Interakcje: W przypadku
stosowania innych leków preparat Xenna należy zastosować po co najmniej 2 godzinach
od podania innych leków doustnych.
Preparat stosowany długotrwale może powodować hipokaliemię, nasilającą działanie glikozydów nasercowych oraz leków przeciwarytmicznych. nie zaleca się stosowania preparatu jednocześnie z innymi lekami zmniejszającymi stężenie potasu we krwi (np. diuretykami, adrenokortykosteroidami, preparatami z korzenia lukrecji).
Preparat stosowany długotrwale może powodować hipokaliemię, nasilającą działanie glikozydów nasercowych oraz leków przeciwarytmicznych. nie zaleca się stosowania preparatu jednocześnie z innymi lekami zmniejszającymi stężenie potasu we krwi (np. diuretykami, adrenokortykosteroidami, preparatami z korzenia lukrecji).
Są to środki powodujące wzmożenie perystaltyki jelit,
ułatwienie przesuwania się oraz wydalenia treści pokarmowej. Według punktu
uchwytu można je klasyfikować jako działające zarówno na jelito cienkie, jak i
grube lub tylko na jelito grube (głównie odpowiedzialne za zaparcia). Leki
przeczyszczające mogą działać pośrednio (droga fizyczna), głównie przez
mechaniczne rozdęcie jelit albo bezpośrednio przez podrażnienie mięśni gładkich
jelit (droga chemiczna).
Mieszanki ziołowe
do samodzielnego przygotowania
Z
podanych poniżej zestawów mieszanek przygotowujemy odwary. W naczyniu
emaliowanym zalać podaną w dawkowaniu pod każdą mieszanką ilość ziół sypkich
lub ziół w torebkach odpowiednią ilością wody o temperaturze pokojowej i pod
przykryciem, przy słabym ogrzewaniu doprowadzić do wrzenia, które należy
utrzymać przez 2 – 4 minuty. Po zakończeniu ogrzewania należy odczekać 5 – 10
minut, po czym odwar przecedzić do termosu.
Rp.
Koszyczek rumianku 50 g
Ziele dziurawca 25 g
Kora kruszyny 25 g
Korzeń lukrecji 25 g
Korzeń prawoślazu 25 g
Liść mięty pieprzowej 25 g
Ziele krwawnika 25 g
Owoc anyżu 25 g
Dawkowanie.
Pić szklankę odwaru rano i wieczorem.
Rp.
Kora wierzby 25 g
Ziele drapacza 25 g
Kłącze rzewienia 50 g
Kwiat ślazu 25 g
Korzeń omanu 25 g
Korzeń arcydzięgla 25 g
Liść melisy 25 g
Korzeń kozłka 25 g
Ziele dziurawca 25 g
Dawkowanie.
Pić szklankę odwaru po obiedzie i kolacji.
Rp.
Korzeń arcydzięgla 30 g
Korzeń lukrecji 10 g
Kora kruszyny 30 g
Kłącze rzewienia 20 g
Liść prawoślazu 15 g
Owoc anyżu 10 g
Dawkowanie.
Pić szklankę odwaru po obiedzie i kolacji
Odwar z kłączy i
ziela sadźca konopiastego
Trzy
łyżki kopiaste ziół zalać 4 szklankami wrzątku i pod szczelnym przykryciem
pozostawić na noc. Rano dobrze podgrzać, przecedzić i przelać do termosu. Pić 5
– 6 razy dziennie po ¾ szklanki między posiłkami. Środek pomocny w przewlekłym
leczeniu schorzeń wątroby, pęcherzyka żółciowego, w nawykowych zaparciach,
szczególnie u ludzi starszych. Picie tego odwaru 3 razy dziennie przed
jedzeniem po ¾ szklanki jest wskazane przy odchudzaniu (z zachowaniem diety), w
zaburzeniach przemiany materii oraz niedokwaśnościach i niestrawnościach.
Inny
sposób: Kłącza suche i korzeń sadźca
konopiastego zemleć i przechowywać w ciemnym słoiku szklanym, dobrze zamkniętym.
Maksymalnie do 2 gramów wsypać do szklanki i zalać wrzątkiem. Odstawić pod
przykryciem do naciągnięcia na 20 minut. Przecedzić i pić 30 minut przed posiłkiem.
Stosować przy zaparciach u dzieci i osób starszych lub przewlekle chorych na
zaburzenia w trawieniu. Z reguły po kilku dniach następuje odczuwalna poprawa.
Mieszanka ziołowa
księdza Kneippa
Skład: 1 liść aloesu, 1
łyżka kwiatu bzu czarnego, 1 łyżeczka kozieradki, 1 łyżeczka kopru włoskiego
Przygotowanie.
Wszystkie składniki wymieszać i zalać 2 szklankami wrzątku. Pić w ciągu 2 dni
po szklance. Wypróżnienie następuje po 12 – 30 godzinach, nie powodując
rozwolnienia. Dobre rezultaty może przynieść picie herbatki z widłaka goździstego
bądź z liści orzecha włoskiego. Przyrządza się z jednej łyżeczki drobnego
surowca zalanego szklanka wrzątku.
Herbata typu
Species Saint - German
Przygotowujemy
mieszankę 40 g liści senesu, 25 g kwiatu bzu czarnego, 15 g owoców anyżku, 15 g
kopru włoskiego. Sporządzamy napar w następujący sposób: płaską łyżkę mieszanki
zalewamy szklanką wrzącej wody, po 15 minutach odcedzamy.
Zupa polecana przy
zaparciach
Kilka
łyżek świeżo przygotowanej śruty z pszenicy, 1 cebula, 2 – 3 ząbki czosnku.
Gotujemy w 1 litrze wody. Dodajemy świeżą natkę pietruszki, 1 łyżkę oliwy,
ewentualnie siemię lniane.
Herbatka na układ
trawienny dla kierowców
Skład: 5 g przywrotnika,
4 g hyzopu, 3 g liści mięty pieprzowej, 3 g ziela szanty, 2 g tymianku, 2 g cząbru
ogrodowego, 1 g ziela świetlika, można również dodać kawałek skórki cytryny. Herbatę
wypijamy przed albo w czasie podróży. Dłuższą kurację przeprowadzamy
następująco: pijemy herbatę przez okres 3 tygodni, robimy 1 tydzień przerwy i
kontynuujemy przez następne 2 tygodnie.
Wino z bazylii
Macerujemy
bazylię w białym winie typu riesling, w stosunku wagowym 1 : 6 przez 1 tydzień.
Macerat mieszamy z olejem z oliwek – 300 ml wina na 20 ml oleju. Wystarczy
podać raz, ewentualnie 2 razy dziennie.
Nalewka aloesowa
Skład: 500 g liści lub
cała roślina, 500 g miodu pszczelego, 1 butelka czerwonego wina
Przygotowanie:
Liście lub roślinę zemleć w maszynce do mięsa i dodać do rozgrzanego miodu,
będącego w stanie płynnym. Dolać do tego wino i starannie wymieszać. Całość
przelać do naczynia z ciemnego szkła, dobrze zakorkować i pozostawić na okres 5
dni w chłodnym miejscu.
Dawkowanie.
1 tydzień – 3 razy dziennie po 1 łyżeczce, na 1 godzinę przed posiłkiem; 2
tydzień – 3 razy dziennie po 1 łyżce stołowej na 1 godzinę przed posiłkiem.
Kuracja taka trwa minimum 2 – 3 tygodnie, ale lepsze efekty osiąga się przy
dłuższym jej stosowaniu.
Lewatywy
Jest
to bardzo dobra metoda na leczenie zaparć. Łyżkę siemienia lnianego zagotować w
4 szklankach wody, przecedzić, dodać 2 łyżki oleju lnianego. Zrobić lewatywę.
Jest to wlew doodbytniczy, oczyszczający jelita ze zgromadzonych mas kałowych.
Powoduje samoistne wywołanie ruchów robaczkowych i odruch wydalania stolca pod
wpływem rozdęcia odbytnicy płynami. Oddaniu stolca sprzyja zastosowanie do
lewatywy wodnego roztworu mydła szarego lub 10% roztworu gliceryny (6 łyżek stołowych
na 1 litr wody). Działają one rozmiękczająco na kał, nadają poślizg ścianie odbytnicy
i wzmagają ruchy perystaltyczne jelit. Do lewatywy można też użyć, np. 1% roztworu
soli kuchennej (2 łyżeczki na 1 litr wody), 1% roztworu soli glauberskiej lub
naparu z rumianku. Ważne, aby roztwór miał temperaturę około 37o C,
a nie był zbyt gorący. Jeśli chcemy wykonać wlew głęboki, wówczas należy
pojemnik z roztworem unieść bardzo wysoko, tzw. wlew spod sufitu. U dzieci
stosuje się łagodne środki, np. (roztwór mydła, rumianku). Chorego układamy na
lewym boku, z biodrami nieco uniesionymi (pod biodra podkładamy wałek lub
zwinięty w rulon koc). Płyn wprowadzamy powoli, regulując przepływ i jego
ciśnienie przy pomocy unoszonego w pionie irygatora. Po wprowadzeniu roztworu
do odbytu, chory kładzie się na wznak i trzyma płyn jak najdłużej, ściskając
mocno pośladki, obraca się na prawy bok. Ilość wprowadzonego płynu zależy od
wieku i stanu chorego (przeciętnie 0,25 – 1 litr). Pod pośladki chorego wsuwa
się basen. Nieprawidłowe jest robienie lewatywy, gdy chory siedzi na sedesie.
Do lewatywy można też użyć 2 szklanek oliwy, oleju lnianego lub rzepakowego
(temperatura około 40 o C ). Masy kałowe rozmiękczane są w tym
przypadku m.in. kwasami tłuszczowymi, powstałymi z części oleju lub oliwy w
wyniku procesów bakteryjnych. Lewatywa jest metodą skuteczną, lecz nie poleca
się jej do ciągłego stosowania.
Różne rady
Osobom
cierpiącym na zaparcia poleca się pić wodę, w której długo gotował się owies
lub śliwki. Doskonale likwidują zaparcia: sok rzodkiewki, ciepły sok z
kwaszonej kapusty, herbata z suszonych wiśni, jabłek, sok z kiszonych ogórków,
przy czym ogórki powinny leżeć w solonej wodzie co najmniej miesiąc, bez
przypraw. Należy pić 3 – 4 szklanki soku dziennie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz